Luisteris

[OVE Redactie]

Sinds 1995 doet NS aan een maatschappelijk voorlichtingsproject op scholen over gevaarlijke situaties en risicovol gedrag op en rond het spoor. In 1987 werd een conducteur, Ted Boeree, mishandeld tijdens zijn werk, waar hij de kracht uit geput heeft om in overleg met het bedrijf een voorlichtingsprogramma op te zetten over agressie in de trein. Daarnaast schreef hij het dagboek Kracht over zijn verwerking van de mishandeling. Het project heet Luisteris en is inmiddels uitgegroeid tot een project waarbij zowel conducteurs als machinisten betrokken zijn.

Voor de leerlingen van groepen 7 en 8 van de basisschool is er Knalrood, een voorlichting die gegeven wordt door machinisten om vooral aandacht te geven aan de gevaren rond het spoor.
Voor leerlingen vanaf de 2e klas van het voortgezet onderwijs én het MBO is er Moondog, een voorlichting over ongewenst gedrag in de trein en tegen het personeel. Die voorlichting wordt gegeven door conducteurs.


Sinds kort ben ik ook voorlichter bij Luisteris en recent was mijn eerste voorlichting op een regionale school. Onderdeel van de voorlichting is de speciaal voor de voorlichting gemaakte film Moondog, waarin sociaal ongewenst gedrag getoond wordt aan de leerlingen. Maar naast de film is vooral de interactie met de leerlingen van groot belang, waarbij het vak van de conducteur wordt belicht (we doen namelijk zoveel meer dan alleen het controleren van kaartjes), de gevolgen van sociaal ongewenst gedrag voor die conducteur, maar ook zijn of haar omgeving én hoe gemakkelijk de beïnvloeding van groepsgedrag kan zijn.

De groep, in dit geval jonge allochtone kinderen, was ondanks het tijdstip vroeg op de ochtend enthousiast over het vak conducteur en stelde ronduit vragen. De film maakte ze muisstil, de discussie die er uit voortvloeide was voor mijn collega en mij mooi om te zien; de boodschap was goed overgekomen. De docenten waren enthousiast over de voorlichting en mijn collega en ik hadden de grootste lol in het geven ervan. Dat een van de leerlingen, volgens de docenten qua taal een achterblijver omdat hij bang is fouten te maken, hardop vragen durfde te stellen en aan het eind van de vijf kwartier durende voorlichting ons hartelijk kwam bedanken en een hand geven, gaf voor zowel de docenten als ons aan dat de voorlichting geslaagd was. En wij konden met een goed gevoel naar huis.

Er zijn genoeg verhalen en ervaringen om uit te putten voor de klas. Maar als ik ze die allemaal moet gaan vertellen, ben ik nog wel even bezig. Daarom plaats ik ze dan maar hier. Als conducteur komen er vele situaties op je pad, die variëren van heel simpel tot onmogelijk moeilijk.

Ik ben in Groningen op weg naar mijn trein en ik ben ruim op tijd. Wanneer ik om me heen kijk, zie ik een van mijn collega’s procesleider perron op zijn knieën naast de bagagekluizen zitten. Hij is met een stanleymes aan het prutsen in de gleuf waar het kaartje in gestopt moet worden om te kunnen betalen en je kluisje weer te openen. Ik wandel naar hem toe en merk droogjes op dat het maar goed is dat hij in uniform is.
"Ja, het zal er wel wat vreemd uitzien," reageert hij al prutsend. Ik vraag hem of het lukt.
"Nou nee," zegt hij, "niet echt, want er zit een kaartje in vast en we hebben geen sleutel, dus ik kom er ook niet in."
Ik kniel naast hem neer en kijk met hem mee. Er is een rand van een kaartje zichtbaar en met het stanleymes laat hij die rand bewegen.
"Zie je hem zitten?"
Inderdaad, die zit mooi verstopt. En vast. Het pincet dat de collega erbij heeft, heeft eigenlijk weinig zin, want de uitsparing is precies smal genoeg om het pincet er wel doorheen te steken, maar wordt door de vorm vervolgens weer dichtgedrukt, nog voor het pincet het kaartje raakt.

Ik pak het pincet en terwijl de collega met roerhoutjes en het stanleymes het kaartje probeert te bewegen, probeer ik het kaartje te pakken te krijgen. Dat lukt niet, maar ik krijg wel het stanleymes in handen. De collega staat op om van zijn knieën af te komen en dan ga ik de strijd alleen aan; met het pincet in de ene hand en het stanleymes in het andere, druk ik het pincet naar binnen en met het stanleymes open. Diverse happen trek ik uit het al gehavende kaartje, maar na een aantal verwoede pogingen lukt het me om het kaartje zonder verdere scheuren uit de automaat te trekken.


De PLP is erg in zijn nopjes, want het heeft hem drie kwartier gekost. Een ferme hand en een welgemeend bedankt ter afscheid zijn mijn deel. En ik ben nog steeds op tijd voor mijn trein.

Conducteur Mike
___________________________________________________________________________
Iedere twee weken verschijnt er een column op ons forum. Lees de eerdere columns . Wil je ook bijdragen als medewerker of juist als reiziger? Neem dan contact met ons op!