Treinen op stelten

[OVE Redactie]

De zomervakantie is voor de meesten alweer voorbij; “De scholen zijn weer begonnen!” roepen de banners overal, de forenzen vullen de treinen weer meer en meer. De dagjesmensen trekken hun werkkleding weer aan en het publiek in de trein verandert weer compleet. Is dat nu echt zo’n verschil met wat er in de zomermaanden aan reizigers in de trein zit? Deels wel; veel mensen die niet zo vaak met de trein gaan zitten in de zomer vaker in de trein. En meestal valt er wat meer te beleven met die zomerse treinreizigers dan met de gemiddelde forens die de treinreis als een noodzakelijk kwaad ziet. Maar gelukkig gaat dat niet voor iedereen op.



Vanuit Den Bosch kom ik met een Zwolse collega laat op de avond richting Zwolle. We hebben overlegd om na Nijmegen de trein een keer te controleren en zien daarna de mogelijkheid aan om na Deventer nog een keer te gaan kijken. Ze is niet helemaal fit, want ze kakt onderweg naar Nijmegen helemaal in. Als we in Nijmegen aankomen, krijgen we een nieuwe machinist. We testen of we portofonisch contact hebben en staan wat met elkaar te kletsen als er een jongen naar me toe komt.
“Stopt deze trein in Amsterdam?”
Niet bepaald. Gezien het tijdstip kan hij wel vast met ons mee naar Arnhem om daar over te stappen, of hij moet nog een klein half uur in Nijmegen wachten. Hij besluit met ons mee te gaan. Ik praat nog wat met de machinist, als dezelfde jongen vanuit de deuropening aan me vraagt of deze trein naar Amsterdam gaat. Oh, is het zo’n avond. Ik leg hem nog een keer uit dat hij in Arnhem over moet stappen.
“Maar volgens de app...” Hij laat me zijn reisadvies op de app zien dat hem rechtstreeks stuurt. Een half uur eerder en daarna zou er geen advies meer zijn. Daar klopt weinig van, maar eerst laten we de trein vertrekken. Ik schenk mijn aandacht aan de beschonken jongeman, die druk met de Reisplanner app is. Hij schiet in paniek, want volgens de app komt hij niet meer in Amsterdam Amstel. Als ik zijn telefoon overneem en kijk naar de instellingen, zie ik dat hij niet een reisadvies op zaterdagavond, maar op zondagavond heeft opgevraagd. Dat stelt hem gerust. Mijn collega is ondertussen begonnen aan het controleren van de trein, want het duurt nogal lang met deze reiziger. Zodra ik de paniek heb weg weten te halen, roept de machinist via de portofoon op dat hij vergeten is te stoppen in Nijmegen Lent. Ik stap bij de machinist zijn cabine in, waar hij zich verontschuldigt.
“Ik zit de hele dag op Intercity’s en nu moet ik ineens stoppen, sorry hoor...”
Mijn collega roept om dat reizigers mee naar Elst kunnen en daar aansluitend over kunnen stappen. De machinist zegt geen mensen op het perron van Lent te hebben gezien, dus dat scheelt allemaal weer.
De jongen vraagt mijn aandacht ondertussen alweer, want volgens hem klopt het toch allemaal niet. Ik zeg hem dat hij even moet wachten, want eerst gaat onze aandacht uit naar de reizigers die in Elst over willen stappen om terug te gaan naar Lent. Als we Elst eenmaal uit zijn, kijk ik naar de app van de jongen. Kennelijk zit daar een technische bug in, want in plaats van Arnhem als beginstation te laten zien, laat die nu ineens een reis van Amsterdam Amstel naar Amsterdam Amstel zien, waar de jongen een uur over zou doen. Als ik, met veel geduld, heb uitgelegd dat het om een technisch foutje gaat en hij toch in Arnhem naar spoor 11 moet, vraagt mijn collega aan de jongen:
“Heeft papa het nu vaak genoeg uitgelegd?”
Het cynisme ontgaat de jongen volledig, maar hij is er nu wel van overtuigd dat hij in Arnhem nog een trein naar Amsterdam Amstel kan halen. Fijn.

Ik volg mijn collega om samen de benedenverdieping van de dubbeldekker te controleren, want ze had de bovenverdieping van het voorste rijtuig al gehad. We hebben allebei het plezier te pakken en stappen lachend de coupé in. Daar zitten een groot aantal mensen van buitenlandse afkomst en een groepje Nederlanders. Ik schat in dat de eerste groep uit asielzoekers bestaat en dat wil af en toe nog wel eens voor problemen zorgen, dus ik blijf expres even staan bij mijn collega. Die kijkt me vragend aan en zegt lachend: “Ja, loop nou maar door!” Ik vraag haar of ze dat zeker weet.
“Ja, bemoei je er nu maar niet mee!” En ze gaat aan de slag met de kaartjes. Ik controleer die van de groep Nederlanders en zeg zogenaamd hulpeloos:
“Ik wilde alleen maar helpen.”
Maar het duurt drie seconden voor ik achter me hoor:
“Oh... eh, Mike? Wil je even helpen?”
De groep Nederlanders schiet in de lach. Ik help haar met de kaartjes waar weinig van klopt en als dat eenmaal op orde is, zeg ik tegen de rest van de coupé:
“Tsja, dat krijg je met die stagiaires...” Ze vinden het toneelspel tussen mijn collega en mij prachtig, de asielzoekers krijgen een reprimande voor het niet op orde hebben van de kaartjes en ik loop naar de omroep om te vertellen dat we in Arnhem aankomen.

Als het tegen vertrektijd in Arnhem is en ik een aantal vragen van reizigers op het perron heb beantwoord, draai ik me om naar de deur om met mijn collega de vertrekprocedure te starten. Maar in plaats van mijn collega staat daar een van de jongedames die daarnet beneden in de coupé zat. Ze heeft een Railpocket in haar hand en zegt:
“Je collega zei dat ik dan maar moest gaan helpen omdat zij er zo weinig van bakt.” Ik schiet in de lach, laat de trein vertrekken en loop samen met het meisje naar het volgende rijtuig om te controleren. In eerste instantie gelooft ze niet dat ik het meen, maar als we in de coupé beginnen met controleren, ondergaat ze de snelcursus Controle van de vervoerbewijzen met plezier. De reizigers vinden de aankondiging dat ik een stagiaire heb meegenomen prachtig en gelukkig heeft iedereen alles op orde. Als we het rijtuig boven en beneden hebben gecontroleerd, breng ik het meisje terug naar haar stoel, bedank haar voor haar inzet en meld dat we haar sollicitatie af zullen wachten. Ik haal mijn collega op die dacht dat ik de rest van de trein wel alleen zou controleren, maar ze gaat gelukkig toch mee. Als we in Zwolle aankomen, meldt ze droog:
“Ja, ik was wel volledig door mijn energie heen. Maar na deze rit heb ik weer genoeg energie voor tien!”
En de reizigers? Die vonden het allemaal prachtig.

Met een andere conductrice ben ik op weg met de Intercity van Zwolle naar Amersfoort. We zijn bezig met een controleronde, maar er zijn maar weinig reizigers in het treinstel te vinden. We hebben voordat we door de trein gingen tegen elkaar gezegd hoeveel reizigers we denken dat er in zouden zitten. Ik hield het op 25, mijn collega zei 40. Hier en daar een lege coupé, het toilet dat bezet is (dat is ook weer een reiziger) en uiteindelijk zaten er 27 reizigers in het treinstel. We lopen terug naar de voorkant van de trein en ik zie door de bakovergang dat de reiziger die op het toilet zat er net af komt. Hij ziet ons, draait zich om en loopt weg. Op dat moment zeg ik nog tegen mijn collega: “Die zal nu wel denken dat we achter hem aan komen.” En inderdaad, een rijtuig verderop kijkt hij ons chagrijnig aan. Dat wij op weg zijn naar de voorkant en de controleronde er al op hebben zitten weet hij natuurlijk niet, maar de manier waarop hij kijkt zegt mij dat ik hem toch even om zijn kaartje moet vragen.
Er komt een bijna onverstaanbaar Brits accent uit zijn mond waaruit ik opmaak dat hij er geen heeft. “Haventgotone,” maak ik er uit op. Als ik hem er fijntjes op wijs dat hij zonder kaartje niet in de trein moet zitten, reageert hij geïrriteerd. Ik vraag om zijn identiteitsbewijs, waarvan hij aangeeft die niet te hebben. Ik vraag hem of hij dat zeker weet, want als mijn collega’s erbij komen, pakken ze je bij je enkels vast, draaien je om en schudden net zo lang tot er een identiteitsbewijs tevoorschijn komt.
“Why are you aggravating me?” mompelt hij vrijwel onverstaanbaar. Vervolgens draait hij zich om, loopt langs mijn collega, door de bakovergang naar het volgende balkon. Ik kijk mijn collega aan en draai met mijn ogen. We lopen achter hem aan, maar wat ik daar aantref...

De jongen bonkt met zijn hoofd tegen het raam van een van de buitendeuren. Dat bevalt me allerminst: Verwondt hij zichzelf niet, dan sloopt hij de trein wel. En aangezien we toch altijd nog een beetje de verantwoordelijkheid over reizigers hebben, probeer ik hem bij de deur vandaan te krijgen. Dat lukt gelukkig, waarna hij weer terug loopt naar het andere balkon waar we net daarvoor stonden. Ik loop rustig achter hem aan en zie dat hij een strip met pillen uit zijn jaszak haalt en er een inneemt. Ik schat de situatie opnieuw in en zie dat ik met mijn eerste aanpak nergens ga komen. Dus vraag ik hem heel voorzichtig waar die pillen voor zijn. Dat blijkt de juiste manier van benadering, want hij is ineens een open boek. Hij legt uit dat hij die van de huisarts heeft gekregen. Als ik hem vraag wat hij, duidelijk een Britse jongen, hier in Nederland doet, komt er met dezelfde Britse tongval van eerder een heel verhaal uit dat hij hier met vrienden naartoe is gekomen op vakantie, dat zich iets heeft voorgedaan en dat hij nu zonder geld hier is achter gebleven. Mijn vervolgvraag hoe hij zonder geld hier verblijft en toch aan die medicijnen kan komen, beantwoordt hij simpel met dat hij af en toe wat geld toegestopt krijgt. Hij is op weg naar Haarlem, om een vriend te bezoeken. Al met al een wat warrig verhaal en de vermelding dat hij in afwachting is van geld van zijn ouders maakt het er steeds minder geloofwaardig op. Als ik hem uitleg dat hij een kaartje nodig heeft om ergens te komen en dus van ons een Uitstel van Betaling gaat krijgen, haalt hij zijn schouders op. Een identiteitsbewijs heeft hij niet, dus mijn collega vraagt vast telefonisch om versterking in Amersfoort. Ik krijg wel een Britse brief die aan hem is verstuurd, een aanmaning, waarvan ik de gegevens overneem. Ik meld hem dat hij, omdat hij over de schreef is gegaan door met zijn hoofd tegen de deur aan te bonken, in Amersfoort wordt overgedragen aan de collega’s, voor zijn eigen veiligheid. Dat vindt hij prima, alleen dat aan zijn enkels omgedraaid worden ziet hij totaal niet zitten. Ik probeer hem lachend gerust te stellen dat dat niet gaat gebeuren.

In Amersfoort dragen we hem over en begint het riedeltje opnieuw. Er zijn nieuwe mensen en die vertrouwt hij kennelijk niet, want hij vliegt meteen in de verdediging door te zeggen dat ze hem met geen vinger aan moeten raken. Niet dat de collega’s van V&S dat van plan waren. Ze nemen hem apart en ik vervolg mijn weg.

De dag erna ben ik voor andere zaken op het station van Zwolle en terwijl ik met iemand sta te praten, doemt achter hem dezelfde jongen op. Ondanks dat ik niet in uniform ben, herkent hij me. Ik vraag hem hoe het is afgelopen, nadat ik hem op het hart heb gedrukt dat ik niet aan het werk ben en me er verder niet mee zal bemoeien. Hij geeft aan de nacht doorgebracht te hebben bij een kerk en nu op weg te zijn naar een andere plek. Ik wens hem het beste, waarna hij verder loopt. Tsja...

Het begin van een nieuwe dienst. Als eerste mag ik met de trein naar Leeuwarden. Er zijn werkzaamheden aan de nieuwe brug over de A1, waardoor de helft van de treinen wordt omgeleid via Amersfoort richting Zwolle, net als deze trein. Ik controleer de reizigers. Als ik driekwart van de trein heb gehad, roept de machinist me via de portofoon op. “Nou, nu gaat het gebeuren,” zegt de Fries. Ik zucht, de brug van Akkrum zal er wel weer uit liggen. Maar nee, hij meldt dat er een aanrijding is geweest bij Diemen en dat ‘men’ nu denkt dat het om de trein gaat waar wij nu mee op pad zijn. En ‘dus’ moet de trein geschouwd worden en dat gaat gebeuren in Heerenveen. Kort daarna sta ik bij hem in de cabine om de rest aan te horen. Hij had zelf al geopperd om dat te laten doen in Leeuwarden, want hij is op weg naar huis, maar nee, er is besloten dat het gaat gebeuren in Heerenveen. Als we daar kort daarna aankomen, staat er echter niemand op het perron. We kijken elkaar veelbetekenend aan en de machinist belt er direct achteraan. Nee, er is echt iemand onderweg. Ik roep het hele verhaal om naar de reizigers en dat we in afwachting zijn van de politie.

Kort daarna komt er een man op het perron naar me toe. De beste man is niet gecharmeerd van het hele gebeuren, niemand eigenlijk, maar heeft kennelijk het idee dat er nog wat te onderhandelen valt. Als de machinist en ik hem echter allebei uitleggen dat zolang er niet door de bevoegde personen is aangegeven dat we verder kunnen we ook echt niet verder kunnen, loopt hij weg. Aanrijdingen worden in Nederland nu eenmaal heel serieus genomen. Er moet onderzocht worden wat er gebeurd is en of dat het daadwerkelijk een aanrijding met persoon is geweest of dat er meer achter heeft gezeten. En daarvoor is het ook nodig dat het mogelijke wapen wordt onderzocht. En met dat driehonderd ton wegende wapen zijn wij onderweg. Of althans, er moet nog onderzocht worden of wij daarmee onderweg zijn. Wat er precies in Diemen is voorgevallen weet ik niet, misschien heeft de machinist niks gemerkt (anders was hij wel gestopt) en of dat het überhaupt wel deze trein was, weet ik ook niet. Na twintig minuten wachten komt er een agent het perron op gelopen. Hij moest vanuit Drachten komen, want alleen daar zit het ongevalsteam dat speciaal voor dit soort zaken wordt opgeroepen. Hij verontschuldigt zich voor het wachten, maar begint meteen samen met de machinist de hele trein te onderzoeken. Ik heb de klok al in de gaten gehouden en wat rond gebeld, want zo direct komt de Intercity die achter ons aan rijdt aan en ik heb geregeld dat de reizigers met die trein mee kunnen en er extra gestopt wordt in Akkrum en Grou-Jirnsum. Ik roep dat om voor de reizigers in mijn trein en loop de trein na om zeker te zijn dat iedereen uit de trein is. Er komt nadat ik de deuren gesloten heb en de verlichting uit nog wel een reiziger naar me toe die zijn vouwfiets heeft laten staan, die ik hem terug bezorg. Kort daarna komt aan de overzijde van het perron de Intercity binnen. Via de portofoon roep ik de conducteur op die trein op om voor alle zekerheid nog even kort te sluiten dat die trein extra stopt.
“Ja, natuurlijk stoppen wij extra, Mike,” hoor ik een vertrouwde stem reageren. Het is de conductrice die me eerder met een reiziger de trein heeft laten controleren. Terwijl iedereen instapt, loop ik op haar af. Omdat ze mijn reizigers netjes af zal leveren op hun bestemming, zeg ik haar dat ze dan ook geen stagiair meer is. En daar is ze maar wat blij mee.

Terwijl de collega vertrekt met alle reizigers, staat ook ineens de agent weer naast me.
“Het is in orde, ik heb niks aangetroffen. Ik zal het meteen doorbellen, dan kunnen jullie over een minuutje of vijf weg,” zegt hij, waarna hij afscheid neemt en weg wandelt. Waarom het nu zo nodig in Heerenveen moest? Niemand kan ons daar antwoord op geven. Gelukkig is er niks aangetroffen en kunnen wij uiteindelijk op een kleine afstand achter de Intercity aan.

Het nieuwe seizoen kan beginnen!

Conducteur Mike
___________________________________________________________________________
Iedere twee weken verschijnt er een column op ons forum. Lees de eerdere columns . Wil je ook bijdragen als medewerker of juist als reiziger? Neem dan contact met ons op!