OBIS: Reisinformatie en internet in de trein

[OVE Redactie]

Mikos, 26 maart 2010

Vanaf 29 maart 2010 gaat de eerste Intercity rijden op het Nederlandse spoorwegnet die voorzien is van internettoegang, actuele reisinformatie via beeldschermen en automatische buitenbestemming en automatische omroep.

Het systeem heeft de naam OBIS gekregen, wat staat voor On Board Information Services. Het is een van de investeringen die de Nederlandse Spoorwegen doen in het proces de reisinformatie naar de klant te verbeteren. In dat proces zitten onder andere de actuele reisinformatiediensten van NS, zoals de Reisplanner Xtra en Mobiel.ns.nl.

Verbetering reizigersinformatie
Gebleken is dat reizigers actuele reisinformatie erg waarderen, omdat ze dan weten waar ze aan toe zijn en wat er aan de hand is, of nog een kopje koffie kunnen halen op het station omdat de trein iets later is.
Sinds 15 maart hebben de Spoorwegen de SMS diensten gestaakt en de gebruikers daarvan verwezen naar de Reisplanner Xtra en Mobiel.ns.nl, welke actueler zijn dan de statische SMS diensten.



Maar met OBIS is er straks dus ook actuele reisinformatie aan boord van de trein, zonder dat je daar je mobiele telefoon voor nodig hebt. Middels beeldschermen met actuele reisinformatie, zoals de komende stations en de aankomsttijden moet de reiziger tot op de minuut nauwkeurig op de hoogte gehouden gaan worden over hoe het met de treinreis staat.

Daarnaast is diezelfde reisinformatie dus ook op de mobiele telefoon te ontvangen, met het verschil dat de reisinformatie op de mobiele telefoon ook over andere treinen in Nederland gaat en de informatie op de beeldschermen in de trein zelf beperkt blijft tot de rit van die trein.

Geschiedenis
Naast up-to-date reisinformatie gaan de Nederlandse Spoorwegen in hun Intercity's ook internettoegang verschaffen aan de reizigers. Samen met T-Mobile is men tot een overeenkomst gekomen, nadat de samenwerkingsplannen met KPN een aantal jaren eerder op niets uit liepen, toen bleek dat het kostenplaatje niet rond te krijgen was.

Het is niet voor het eerst dat een spoorbedrijf internet in de trein aanbiedt. Zo verzorgt T-Mobile in Duitsland bij de Deutsche Bahn al een aantal jaren de internettoegang in bepaalde treinen.

Maar ook in Nederland zelf zijn de Nederlandse Spoorwegen niet de eerste met internet in de trein. Al sinds 2006, toen Connexxion op de Valleilijn tussen Amersfoort en Ede-Wageningen is gaan rijden, kunnen reizigers daar gebruik maken van de internetverbinding die de treinstellen bieden. En ook Arriva bood haar reizigers sinds februari 2009 in het noorden een internetverbinding aan, tussen de steden Groningen en Leeuwarden. Dat ging echter niet zonder slag of stoot: De verbinding werd steeds minder naarmate de trein de grote steden achter zich liet en er is gebleken dat de verbinding niet beveiligd is. Na deze tijdelijke proef is er nog geen vervolg gekomen. En ook Veolia heeft op de spoorlijn van Nijmegen naar Roermond haar reizigers voorzien van een internetverbinding in de trein, ware het niet dat het daar nog een proef betreft, die nog tot april duurt.

De internettoegang zal bij de Nederlandse Spoorwegen, net als bij de andere maatschappijen, in eerste instantie gratis zijn. Iedereen met een laptop, PDA of mobiele telefoon zal dan ook gebruik kunnen maken van de aangeboden dienst.

Actuele informatie
Door het gehele treinstel hangen er per coupé twee informatieschermen. Elk aan het uiteinde van de coupé, bij de balkons. De beeldschermen zullen qua getoonde informatie weinig afwijken van de nieuwe beeldschermen op de perrons; overwegend blauwe achtergrond, afgewisseld met wit en andersom. Daarbij is de belangrijkste informatie weergegeven met blauwe letters en de extra informatie in witte letters.



De beeldschermen zullen alleen informatie tonen over de desbetreffende treinrit, om grote hoeveelheden informatie te voorkomen. De reiziger moet er immers wijzer van worden en niet totaal overspoeld worden met informatie die misschien niet eens van toepassing is.
Daarnaast zal er een melding "Op tijd" in beeld verschijnen op het moment dat de trein ook daadwerkelijk op tijd rijdt. Elke minuut zal de informatie op de beeldschermen worden ververst, zodat de reiziger tot op de minuut nauwkeurig actuele informatie te zien krijgt.
Ook zullen actuele storingen op het Nederlandse spoorwegnet op de schermen getoond worden.



In de treinen zal naast de beeldschermen ook een computer worden ingebouwd die de reizigers via de omroepinstallatie zal voorzien van een automatische omroep, zoals we die kennen uit de nieuwe Sprinter Light Train (SLT). Deze deelt de reiziger mee wat het volgende station is en wat de belangrijkste overstappen zijn.

Aan de omroep moet nog wel gesleuteld worden, omdat het eindresultaat nog niet zo is als dat de ontwerpers het hadden bedoeld. Dat heeft onder andere te maken met het inbouwen van een nieuw systeem in de omroepinstallatie van ICM, wat niet voorbereid was op OBIS. Hierdoor is de geluidskwaliteit nog niet zoals gewenst. In de toekomst zal men hier aan blijven werken, om de kwaliteit in alle stellen van alle treintypen op een gelijk niveau te krijgen.

Naast het automatische omroepsysteem blijft het voor conducteurs gewoon mogelijk om te blijven roepen. Mocht het informatiesysteem de weg kwijt zijn, geen verbinding kunnen maken met de wal of totaal verkeerde informatie tonen of omroepen, dan zal de conducteur het systeem kunnen resetten of in geval van ernstige problemen zelfs uit kunnen zetten. In de meest voorkomende gevallen wordt de informatie na een minuut weer ververst en over het algemeen zal er dan weer juiste informatie getoond worden.

Internettoegang
Alle reizigers die een laptop, PDA of mobiele telefoon met internettoegang hebben, kunnen gebruik maken van de internettoegang die de NS in haar Intercitytreinen aan zal gaan bieden.
Om de verbinding snel en voor iedereen toegankelijk te houden zijn bandbreedte slurpende sites als Youtube echter niet bereikbaar en ook bepaalde typen downloads zullen niet beschikbaar zijn.

De verbinding is in eerste instantie berekend op 55 reizigers per treinstel, waarbij er geen onderscheid gemaakt wordt tussen een zeswagenstel type VIRM of een driewagenstel type ICM. Mocht het een groot succes worden, dan zijn de computers voorbereid op uitbreiding. In de toekomst zou dat er dus op neer kunnen komen dat meer reizigers tegelijkertijd gebruik kunnen maken van de internetverbinding.

Bij het online gaan, zal eerst een pagina van T-Mobile en NS getoond worden, zodat duidelijk gemaakt wie de provider is van de diensten. Daarnaast zal er dezelfde actuele informatie verschijnen op het scherm als wat getoond wordt op de beeldschermen in de trein. Hierna kan de reiziger het wereld wijde web op, om zo de reis te veraangenamen of aan het werk te kunnen gaan en bijvoorbeeld de Inbox te controleren op nieuwe e-mail.

Inbouw
De inbouw van het OBIS-systeem zal worden begonnen in de Intercitystellen van het type ICMm, de oude Koplopers. Treinstel 4203 heeft daarbij de primeur. Begonnen zal worden met de vierwagenstellen, omdat deze op dit moment worden gereviseerd. Tijdens deze grootse revisie, waarbij het gehele interieur verbouwd wordt en er onder andere airconditioning wordt ingebouwd, kan men de beeldschermen en ook de zenders van het internet aanbrengen. In de driewagenstellen, die al gereviseerd zijn, zijn tijdens de revisie al ophangpunten aangebracht en verdere voorbereidingen getroffen, zodat de inbouw niet onnodig langer hoeft te duren.

Zodra de inbouw van OBIS in de ICM-stellen afgerond is, naar verwachting halverwege 2011, zal begonnen worden met het inbouwen van de op dat moment in revisie gaande dubbeldekkers van het type mDDM en DD-AR. Die zullen vanaf dat moment worden omgebouwd naar modern Intercitymaterieel, en een nieuwe naam krijgen: DDZ.

In de tussentijd zal worden besloten over de inbouw in de nieuwere dubbeldekkers van het type VIRM. De inbouw van OBIS zal daarin naar alle waarschijnlijkheid worden gestart begin 2011. De verwachting is dat VIRM voorzien is van OBIS begin 2013, terwijl DDZ niet eerder klaar zal zijn dan halverwege 2013.

In de ICR-rijtuigen zullen de diensten niet worden ingebouwd, met het oog op de leeftijd van deze rijtuigen en de verwachte, beperkte levensduur. NS schat in dat de kosten voor het inbouwen van OBIS te hoog zijn voor de periode waarin de ICR-rijtuigen nog rond zullen rijden.



Aan de buitenkant van de treinen zullen er stickers geplaatst worden, waaraan te zien zal zijn dat de trein voorzien is van actuele reisinformatie en internettoegang.

Het overnemen van de eigen nieuwsberichten en bijbehorende foto's van OV-Ervaringen.nl is alleen toegestaan met bronvermelding.

[Anton]

Is het eigenlijk toegestaan dat een conducteur dit systeem (of in ieder geval de automatische omroep) gewoon uit kan schakelen? Die mechanische omroep vind ik werkelijk een kwelling voor de oren.

[Mikos]

Ik vraag me vooral af waar jij de automatische omroep denkt te hebben gehoord, want die staat in principe gewoon nog uit...

Om op je vraag terug te komen: Nee, in principe is het niet de bedoeling dat het systeem uitgeschakeld wordt. Maar als de GPS denkt dat hij in Maastricht zit, terwijl we net binnenrijden in Den Helder, dan kun je je natuurlijk voorstellen dat er iets uitgezet wordt...

[Anton]

SLT heeft een automatische halte afroep en dat is een geluid wat door merg en been heen gaat. Ik verwacht dus eigenlijk bij treinen net OBIS een zelfde soort stem.

De reden dat ik vraag of een conducteur de afroep kan uit zetten is omdat ik vind dat dat een taak van de conducteur is en niet van een of ander computertje. Alles wat nog gewoon door mensen gedaan kan worden moet ook zo blijven. In mijn ogen wordt de functie van een conducteur behoorlijk uitgekleedt met betrekking tot de service verlening.

[Mikos]

Dat ben ik volledig met je eens. Maar vooral in Sprinters kan het systeem heel erg handig zijn. Het kenmerk van sprinters is dat ze op een kort stuk redelijk vaak halteren. Daar valt niet tegenaan te controleren en je komt vaak om in de reizigersstromen als je op een kort stuk nog aan het controleren bent én ook nog eens om moet roepen. Dus het heeft vooral in sprinters een groot voordeel.

In Intercity's is het eigenlijk gekkigheid. De keren dat een trein dan stopt en een conducteur om moet roepen is niet zo heel erg groot, dus heb je meer tijd om je werkzaamheden te verspreiden. Persoonlijk hoeft het automatisch omroepen in Intercity-treinen dan ook niet te gebeuren; zelf doe ik het een stuk persoonlijker en veelal nog uitgebreider ook. Aan iets als "U kunt hier overstappen voor Haarlem en Zaandam." terwijl je in Amsterdam aankomt is behoorlijk beperkt.

De omroep in Intercity-stellen staat momenteel (gelukkig) nog uit; de omroep in de testtrein die ik twee jaar geleden heb gehoord gaf de burger niet bepaald veel moed, de kwaliteit ervan was erg laag. Omroepen zullen we altijd kunnen blijven doen (net als in SLT en SGM) voor gevallen buiten de standaard zaken om (bij calamiteiten, vertraging of andere verstoringen). Ik hoop dat we het automatische omroepsysteem in intercity's (als het een keer in gebruik wordt genomen) in ieder geval kunnen overrulen. Dan bepalen we zelf wel of we omroepen of niet.

[Anton]

Point taken haha.
Schoot me inderdaad net na het posten binnen dat het in Sprinters natuurlijk best handig is.

Ik hoop net als jij dat die gekke omroep gewoon uitgezet kan worden.

[MarkNL]

Een normale stem in een intercity voelt denk ik ook (voor mij in ieder geval) denk ik ook persoonlijker aan dan een computerstem. In een sprinter is dat niet zo erg omdat je daar zeker in de SLT toch al een soort van metrogevoel hebt (en korte ritjes). Bij een intercity is dat toch net wat anders.

[OVE Nieuwsdienst]

4 juli 2012

Reizigers van de Arriva-treinen in de provincies Fryslân en Groningen kunnen eind dit jaar gebruikmaken van een gratis internetverbinding in de trein.

Arriva verwacht uiterlijk in januari 2013 alle 51 treinen die in het Noorden rijden te hebben voorzien van een WiFi-verbinding. In 2009 stelde het toenmalige ministerie van Verkeer en Waterstaat een subsidie van 1,1 miljoen euro beschikbaar om voor reizigers een toegankelijke internetfaciliteit te ontwikkelen. In februari 2011 lanceerde Arriva het gratis internet op de MerwedeLingelijn, het treintraject tussen Dordrecht en Geldermalsen.

[OVE Nieuwsdienst]

12 juli 2012

Internet in de trein. Een paar jaar geleden leek het nog een utopie, maar vandaag de dag is het heel normaal.

Dat blijkt wel uit het feit dat zo’n 1 miljoen reizigers per maand gebruik maken van de gratis dienst.

[OVE Nieuwsdienst]

23 juli 2012

Treinreizigers die draadloos willen internetten in intercity's moeten daar volgend jaar mogelijk voor gaan betalen.

De NS laat echter weten dat gratis wifi 'ontzettend belangrijk' is voor de klanten. "Klanten stellen het zeer op prijs, daar houden we rekening mee", zegt een woordvoerder zondag.

[Edwin]

Wat moet het toch heerlijk zijn om als journalist een non nieuwsbericht zo te kunnen sturen dat je hele volksstammen laat geloven dat ze volgend jaar moeten gaan betalen voor WiFi in de trein.
Het enige wat bekend is, is dat het huidige contract afloopt in april volgend jaar en dat men aan het onderhandelen is.

[OVE Nieuwsdienst]

24 juli 2012

Reizigers kunnen in de treinen van regionale vervoerders Arriva en Connexxion ook in 2013 gratis internetten.

Vervoerder Syntus biedt vanaf 2013 gratis internet aan op de lijn tussen Zutphen en Hengelo. Reizigers die draadloos willen internetten in intercity’s van de NS moeten daar volgend jaar mogelijk voor gaan betalen. 

Volgens Arriva zullen alle 51 treinen van de regionale vervoerder in 2013 met gratis internet uitgerust zijn. Arriva is in februari 2011 begonnen met het aanbieden van gratis Wi-Fi op alle 10 treinen van de MerwedeLingelijn, het treintraject tussen Dordrecht en Geldermalsen. Arriva begint in november 2012 met de uitrol van het gratis internet op de noordelijke lijnen.

[Jorick]

*Pffffffffffft, blaast stof weg*

Schrik en help! Er blijkt ineens (?) automatisch omroep geactiveerd te zijn in de DDZ. Dat gaf nogal een merkwaardig tafereel, omdat de HC op exact hetzelfde moment zijn omroepbericht startte, en de OBIS daar vrolijk doorheen babbelt. Dit resulteerde in een totaal onverstaanbaar, goedbedoeld, omroepbericht.

Iemand daar van op de hoogte? Die (enkele) keer dat ik met DDZ op pad was hoorde ik in ieder geval niks in de cabine... (Oh, en ik zat vandaag als passagier in de trein, dus kon ook niet controleren of het nu wel te horen was in de cabine)...

[Mikos]

Daar heb ik inderdaad al een keer eerder een melding van voorbij zien komen op het internet, het zal wel niet helemaal de bedoeling zijn...

[OVE Nieuwsdienst]

22 november 2012

Twintig procent van de NS reisinformatiebeeld-schermen in intercity’s functioneert niet.

Wie in één van de 250 NS intercity’s stapt die zijn uitgerust met beeldschermen waarop actuele reisinformatie zou moeten verschijnen, heeft 80 procent kans dat deze ook daadwerkelijk werken. In 20 procent van de gevallen is de reisinformatie niet beschikbaar als gevolg van storingen in de verbinding tussen de trein en de server.

“We zijn hard bezig de kinderziekten uit het systeem te halen”, zegt Edwin van Scherrenburg, woordvoerder NS. “Een termijn waarop alles zou moeten werken, hebben we niet.” Sinds halverwege 2010 is NS begonnen met het inbouwen van wifi en de beeldschermen met reisinformatie in intercity’s. Inmiddels rijden er van de 365 intercity’s, 250 rond met wifi en de reisinformatiebeeldschermen. Toch ziet een reiziger in bijna een kwart van de gevallen op het beeldscherm de mededeling: “Straks: actuele reisinformatie”, in plaats van de daadwerkelijke informatie over aankomsttijden en overstapmogelijkheden.

[OVE Nieuwsdienst]

17 januari 2013

UTRECHT - Draadloos internet in de trein moet ook in de toekomst gratis beschikbaar blijven voor reizigers.

Dat stellen verschillende consumentenorganisaties, waaronder reizigersorganisatie Rover, in een advies aan minister Schultz van Verkeer. "Het is in deze tijd een noodzaak voor mensen om ook tijdens het reizen op internet te kunnen", aldus een woordvoerder.

[OVE Nieuwsdienst]

28 februari 2013

De NS is met diverse operators in gesprek over het aanbieden van WiFi via het mobiele netwerk.

Dat laat de organisatie weten tegenover website treinreiziger.nl. De NS biedt sinds maart 2010 WiFi aan in samenwerking met T-Mobile. Het contract loopt eind maart 2013 af. De NS wil in ieder geval WiFi gratis blijven aanbieden. Het vervoersbedrijf wil niet aangeven met welke aanbieders het in gesprek is en of T-Mobile hier ook toe behoort.

Dagelijks vinden er twee miljoen WiFi-sessies plaats in de intercity’s van de NS. Een woordvoerder spreekt over een ‘explosieve toename’. Begin 2012 was er nog sprake van 400.000 sessies per dag. Eind januari waren er 259 intercity’s van de NS uitgerust met WiFi-hotspots. Eind dit jaar wil het vervoersbedrijf WiFi en reisinformatie aanbieden in alle 365 intercitytreinen.

[OVE Nieuwsdienst]

22 april 2013

T-Mobile en NS hebben hun overeenkomst vernieuwd waardoor draadloos internet in intercity’s het komend jaar gratis blijft.

Er zijn 300 NS-intercitytreinstellen voorzien van het ICT-platform OBIS, dat zorgt voor het gratis internet zorgt. Naast WiFi zorgt het systeem ook voor reisinformatie en NS-televisie op de schermen in intercity’s. In februari waren er meer dan 1,8 miljoen internetsessies met een gemiddelde duur van 43 minuten en werd er meer dan 20 Terabyte aan data verwerkt.

Op 22 april wordt het 300e treinstel met OBIS samen met leverancier Nomad Digital en NS-dochter NedTrain in gebruik genomen. NS is hiermee één van de grootste gebruikers van een dergelijk ICT-platform in treinen in de wereld.

[OVE Nieuwsdienst]

19 augustus 2013

Vanaf september kunnen treinreizigers op verschillende grote NS-stations gratis internetten via wifi.

Mensen op het station kunnen dan inloggen op het wifi-netwerk van KPN zonder te betalen. Voorheen moest dat wel. De krant Sp!ts ontdekte dat reizigers al sinds een tijdje gratis kunnen inloggen via wifi. De NS en KPN hebben de gratis dienst niet bekendgemaakt, omdat ze eerst wilden testen of het netwerk een groot aantal gebruikers aankan.

[OVE Nieuwsdienst]

31 augustus 2013

De ergernis van traag internet op stations, is vanaf maandag een stuk kleiner. In samenwerking met de NS biedt KPN gratis wifi aan op 48 stations. Van Groningen tot Roermond.

Mail checken, WhatsAppen of gewoon een beetje Facebooken. Het is de favoriete bezigheid van veel treinreizigers. KPN gaat vanaf maandag gratis wifi aanbieden.

Eerder moest voor de hotspots van KPN worden betaald, behalve door bestaande klanten van de provider. Dat gaat dus veranderen. De overeenkomst tussen NS en KPN is een jaar geldig. In totaal zijn er ongeveer 400 stations in Nederland, dus op ruim 10 procent kunnen reizigers straks gratis internetten.