In de serie Reportage ga ik voor OV-Ervaringen.nl naar plaatsen die de moeite waard zijn om te bezoeken. Plaatsen met stations met een bijzondere bouwstijl, verleden, toekomst of vanwege de speciale ligging. Ook andere infrastructuur voor het Openbaar Vervoer komt voorbij in deze serie. Deze keer een reportage over de Hanzelijn.
Het gebruik van onderstaande foto's is niet toegestaan, zonder nadrukkelijke toestemming van de .
De Hanzelijn is het 50 kilometer lange traject tussen Zwolle en Lelystad, met onderweg de stations Kampen Zuid en Dronten. Om van Zwolle naar Lelystad (of de andere kant op, natuurlijk) te kunnen komen, moet er onder het Drontermeer door gereden worden via de Drontermeertunnel. Daarnaast zijn er ter hoogte van Swifterbant inhaalsporen aangelegd om goederentreinen in te kunnen halen. In Lelystad sluit de Hanzelijn aan op de Flevolijn richting Almere en Weesp. Vanaf 9 december 2012 zal de Hanzelijn gebruikt worden voor zowel reizigerstreinen als goederentreinen. Tot die tijd is het spoor nog niet vrijgegeven voor vervoer.
Op dit moment rijden er echter al wel treinen. Deels testritten om bijvoorbeeld de bovenleiding te testen, maar grotendeels om machinisten op te leiden zodat er vanaf 9 december ook daadwerkelijk gereden kan worden. Ik kreeg dan ook de unieke aanbieding om alvast een ritje naar Lelystad te maken. Het resultaat daarvan is in dit topic te lezen en te zien.
De rit begint in Zwolle. Zwolle wordt momenteel verbouwd om straks de treinen vanaf de Hanzelijn te kunnen ontvangen. Met de ruimte die het station van Zwolle had zou men enorm in de knoop komen met alle nieuwe treinbewegingen. Straks zullen elk half uur Intercity's en Sprinters over de Hanzelijn gaan rijden. De nieuwe lijn zorgt voor maar liefst 23 minuten reistijdverkorting vanuit Groningen naar de Randstad. Meer over de dienstregeling en de verbouwingen vindt je in het subforum .
Naast de verbouwing van het station van Zwolle is ook de IJsselbrug vervangen. De oude IJsselbrug was niet hoog genoeg voor het waterverkeer en moest dus regelmatig geopend worden, iets wat met het toenemen van het aantal treinritten een enorm probleem zou worden. Daarom is de oude IJsselbrug vervangen door een nieuwe, hogere brug die niet geopend hoeft te worden.
Het verschil tussen de oude IJsselbrug (met daarnaast de nieuwe brug al) en de nieuwe brug is goed te zien in onderstaande filmpjes uit mijn eigen collectie.
De oude IJsselbrug, rit richting Wezep en Amersfoort.
De nieuwe IJsselbrug, rit richting Kampen Zuid en Lelystad.
Hattemerbroek aansluiting en de IJsselbrug
De nieuwe IJsselbrug ligt er perfect in. Hij rammelt niet, is behoorlijk stil en in vergelijking met de oude brug is het een enorme verbetering.
De brug zelf is tweesporig gemaakt, omdat men er bij het ontwerp vanuit is gegaan dat alle treinen toch niet tegelijkertijd kunnen vertrekken. Zolang de toevoer vanaf station Zwolle bestaat uit twee doorgaande sporen heeft het inderdaad weinig zin de brug breder te maken. Misschien dat dat ooit in de toekomst nog een keer nodig zal zijn.
Richting Wezep en Kampen Zuid: hier graag uw keuze maken welke kant u op wilt.
Links is het rechterspoor dat komt uit Wezep (en Amersfoort), het tweede spoor is het rechterspoor uit Kampen en Lelystad, het derde spoor het rechterspoor naar Kampen en Lelystad en het vierde spoor is het rechterspoor naar Wezep (en Amersfoort).
Hattemerbroek aansluiting.
Hier het totaal nieuwe spoor van de Hanzelijn.
Net na de aansluiting rijdt de Hanzelijn over de A28.
Kampen Zuid
Na een rit van ongeveer tien minuten komt de trein aan in Kampen Zuid. Vanaf 9 december 2012 komt Kampen in een luxe positie, omdat ze vanaf dat moment maar liefst twee stations hebben waarvandaan de inwoners kunnen vertrekken. Voor de mensen uit het noordelijkste deel van Kampen (het centrum) en de inwoners van IJsselmuiden (waar het huidige station van Kampen eigenlijk ligt) zal de oude Kamperlijn het meest interessant blijven. Er was jarenlang sprake van het opheffen van de oude Kamperlijn zodra de Hanzelijn geopend zou worden, waarna de Kamperlijn omgebouwd zou worden tot trambaan en er na de ombouw een tram zou komen te rijden. Door problemen met het aanbesteden van de Kamperlijn (geen gegadigden, geen biedingen die voldeden aan de eisen, enzovoorts) heeft de provincie nu de Nederlandse Spoorwegen gevraagd de Kamperlijn voorlopig nog met de DM'90 uit te blijven baten tot er een definitieve oplossing is voor de Kamperlijn. Voor meer informatie en nieuwsberichten rondom de blamage van de aanbesteding van de Kamperlijn (en het busnet in IJsselmond) kun je kijken in het topic over .
In Kampen Zuid komt aan de Hanzelijn het volledig nieuwe station te liggen. Om een of andere duistere reden ligt het station in een bocht, terwijl er drie jaar geleden nog af was gesproken door ProRail en NS dat nieuwe stations niet meer in een bocht zouden komen te liggen om de veiligheid tijdens de vertrekprocedure te vergroten. Het ontwerp van het station zal toen al wel klaar hebben gelegen toen dat werd afgesproken, zullen we maar zeggen...
Station Kampen Zuid ligt in een nu nog nog wat lege omgeving.
Hier is heel duidelijk te zien dat het station in een behoorlijke bocht ligt.
En ook wat dichterbij is de bocht goed te zien.
"Station Kampen Zuid" klinkt er door de omroep. Nu nog iets speciaals, vanaf 9 december dagelijkse kost.
Het station is tweesporig, treinen kunnen hier met 140 kilometer per uur passeren. Beide perrons hebben een trap en een lift en zijn voorzien van meer dan genoeg banken.
De overkapping bestaat uit slechts dit gebouw.
Er zijn meer dan genoeg banken te vinden op de perrons.
De opkomst van de trap.
En de lift.
Nu nog in the middle of nowhere; er moet hier nog een hele wijk verrijzen in de toekomst.
Uitzicht richting Dronten.
De perrons hier zijn voorbereid op maximaal 12 bakken. Die zullen er in principe nooit gepland stoppen, omdat het station van Dronten door een rekenfout niet meer dan 10 bakken kwijt kan.
Vanaf de Dronter kant. De klok nieuwe stijl laat zien dat het station aan alle moderne eisen van ProRail voldoet.
Vanaf de Dronter kant.
Drontermeertunnel
Om van Zwolle naar Lelystad te komen, zal het Drontermeer gepasseerd moeten worden. Gekozen is voor een tunnel. Een tunnel die bestaat uit twee aparte buizen, welteverstaan. In verband met brandveiligheid zijn de twee tunnelbuizen met elkaar verbonden. Mocht er brand in de ene buis ontstaan, dan geeft de tweede buis een veilig heenkomen. Het ventilatiesysteem dat is aangebracht in de tunnel schijnt enorm goed te werken. "Die blaast je van je plaats", aldus een instructiemachinist. Aan de beide einden van de tunnel is er een nooduitgang die toegang verschaft tot een trappenhuis, welke leidt naar een opvangruimte. De nooduitgangen in de tunnel zelf leiden naar de andere tunnelbuis, waar een veilig heenkomen gevonden kan worden aan het einde van de tunnel.
Ingang van de tunnel. Achter de ingang is een oranje streep te zien. Dat is het andere uiteinde van de 790 meter lange tunnel.
Ingang van de tunnel.
In noodgevallen kunnen treinen ontruimd worden en kunnen reizigers het noodpad aan de rechterkant gebruiken om boven te komen.
Aan de andere kant ligt een heel smal pad, wat voorzien is van roosters om te voorkomen dat reizigers zich zouden pijnigen aan de spijlen die uit de grond steken.
Filmpje van het uitrijden van de Drontermeertunnel richting Lelystad.
Station Dronten
Dronten wordt vanaf december elk half uur aangedaan door de Sprinter Amsterdam-Zwolle. Tot nu toe lag het ruim 27.000 inwoners tellende dorp 'ergens' midden in de polder en was alleen voorzien van wat buslijnen die Dronten en omgeving ontsloten. Vanaf 9 december rijdt de Hanzeliner (de snelbusservice van Lelystad naar Zwolle) niet meer, omdat reizigers dan per trein vervoerd kunnen worden.
Het station is voorzien van 4 sporen. De twee buitenste sporen zijn de perronsporen (met de spoornummers 1 en 2) en de binnenste sporen zijn de doorgaande sporen (met de nummers 3 en 4). Daarvoor is gekozen om het voor de reizigers zo gemakkelijk mogelijk te maken (want als je spoor 1 en 4 hebt, waar zijn 2 en 3 dan?). De buitenste sporen kunnen uiteraard ook gebruikt worden als inhaalspoor als de Sprinter vertraagd is of als een goederentrein dusdanig in de weg zit dat hij de inhaalsporen van Swifterbant niet meer kan halen zonder een reizigerstrein enorm in de weg te zitten.
De buitenste sporen zijn de perronsporen.
Op deze foto is goed te zien dat de seinen ergens in het perron zijn verwerkt. Een rekenfout heeft ervoor gezorgd dat de seinen verplaatst moesten worden naar die plek, onder andere vanwege veiligheidsproblemen die op zouden kunnen treden als ze op de oude plaats, net voorbij het perron, zouden blijven staan. Daarom is het perron lang genoeg voor 12 bakken, maar door de seinverplaatsing kunnen er maar 10 bakken daadwerkelijk tussen het wissel en het sein worden geparkeerd.
Het ontwerp van het station is simpel en lijkt enorm op dat van station Kampen Zuid.
Kijkend in de richting van Lelystad.
Swifterbant
Ter hoogte van Swifterbant zijn twee inhaalsporen aangelegd om vertraagde Sprinters of goederentreinen uit te laten wijken voor doorgaande treinen.
Vier sporen, waarvan twee doorgaand. Meer is het niet.
De inhaalsporen zijn lang genoeg om de langst rijdende goederentrein in Nederland te kunnen parkeren.
Alle wissels op de Hanzelijn zijn geschikt voor 80 kilometer per uur.
Lelystad
En voor je het weet ben je een half uur verder en sta je in Lelystad. Het station was al voorbereid op de verdubbeling van het aantal sporen. Daar waar het er in het begin slechts 2 waren is het station gekopieerd en er exact hetzelfde nog een keer naast gezet, waardoor het nu 4 sporen heeft. De intercity's en Sprinters zullen hier allemaal stoppen.
Eerst passeer je nog Lelystad Opstel. Hier worden treinen geparkeerd aan het einde van hun dienst of in afwachting van het vervolg van hun dienst.
Net voor Lelystad liggen nog twee opstelspoortjes, die in de toekomst handig kunnen zijn bij verstoringen en als er treinen in Lelystad zelf moeten keren.
Hier sluit de Hanzelijn aan op de Flevolijn.
Nu voor de meeste treinen het eindpunt (op de enkeling naar Lelystad Opstel na), straks de weg naar Zwolle.
Nu nog apart, maar straks dagelijkse kost! Dan wel niet met Mat'64, maar met ICM, VIRM en SLT.
Na een rit van een half uur mag treinstel 447 even uitrusten.
Gereed voor de rit terug. Na een korte kering vertrekken we weer richting Zwolle.
Het gehele traject is voorbereid op 200 kilometer per uur, maar NS heeft momenteel geen treinen die ook voor die snelheid zijn toegelaten. Voorlopig zullen de treinen er dus maximaal 140 kilometer per uur rijden. Alle wissels zijn aangelegd voor 80 kilometer per uur om de opvolgsnelheid te kunnen verhogen. Daarnaast zijn alle seinen op de Hanzelijn bediende seinen, waardoor het gemakkelijker wordt de Hanzelijn te bedienen als treindienstleider. Vooral in de toekomst, zodra ERTMS in werking treedt, zal dat grote voordelen hebben ten opzichte van de snelheid.
De Hanzelijn ligt er perfect bij. Ondanks dat de rit met Mat'64 werd uitgevoerd was het geluidsniveau niet heel erg hoog en was de rit erg comfortabel. Een stukje vakwerk, dus! Vanaf 9 december 2012 voor iedereen te berijden per trein, komt dat zien, komt dat zien!
Met dank aan iedereen die deze reportage mogelijk heeft gemaakt.
), genoeg spoor in de omgeving dus. De camera was bij de hand en gelukkig nog wat redelijke plaatjes kunnen schieten. Dat valt niet mee met wat druilerig weer, een trillende heli, cockpitglas wat altijd teveel spiegelt en bovendien een simpel compactcameraatje.
)
