Slagje Leiden

[OVE Redactie]

Na de aanrijding uit ben ik toch zwaarder getroffen dan ik zelf dacht, want het had meer impact en ik ben erg kortaf geweest. Om de lieve vrede te bewaren heb ik daarom twee diensten geen reizigers gecontroleerd en ervoor gezorgd dat de treinen veilig en op tijd vertrokken en dat de reizigers via de omroep werden voorzien van de juiste informatie. Maar ook dat gaat snel vervelen. Mijn manager heeft me dan ook ziek gemeld en ik heb een week thuis gezeten. Ik zal jullie de rest van het verhaal besparen, maar ook een bezoek aan een psycholoog stond op het programma. In goed overleg ben ik de trein weer op gegaan, maar wel met de afspraak dat ik de confrontatie niet op moet zoeken. Maar dat is nogal een opgave als je conducteur bent...

We nemen een willekeurige zaterdagavond en we gaan een slagje Leiden doen vanuit Utrecht. Een slag betekent bij ons heen en weer. Een slagje dit, een slagje dat. En zolang je geen twee slagen naar dezelfde bestemming hoeft te doen is dat prima. Wanneer er drie slagen van hetzelfde op het programma staan, word je daar niet vrolijk van. In dit geval is het alleen een slagje Leiden.

Ik kom op spoor 11 aan, daar staat al een ICM-III klaar. Ik zet mijn tas in de cabine, pak mijn boekje met UvB’s eruit en wandel naar de machinist om daar een portofoontest te doen. Ik weet dan ook meteen wie ik voorop heb zitten en hij of zij weet dan ook wie er door de trein heen wandelt. Mocht je elkaar nodig hebben, dan is het toch altijd prettig te weten met wie je van doen hebt. Ik roep voor vertrek om waar we naartoe gaan en wanneer we mooi op tijd klaar zijn voor vertrek, wordt het sein op groen gezet en kan ik de vertrekprocedure opstarten. Ik sluit de deuren, controleer of alles dicht is en er niemand tussen zit, ik controleer voor de zekerheid nog een keer of het vertreklicht nog brandt en sluit dan mijn eigen deur. Ik pak mijn Railpocket, zet het kaartleesprogramma aan en ik vraag de twee personen op het balkon naar hun vervoerbewijs.


Van de jongen krijg ik een chipkaart, die niet is ingecheckt.
“Dat is al meteen een foute bingo,” zeg ik en passant. De jongen kijkt me verbaasd aan, waarna ik hem laat zien dat de kaart niet is ingecheckt. Ik vraag hem hoe dat kan en kijk ondertussen wat verder op de kaart.
“Ik denk dat ik het dan wel weet, dan zullen ze geen geld van mijn rekening hebben kunnen halen,” zegt hij. En daar lijkt het inderdaad op; de kaart is geblokkeerd. Hij heeft automatisch opwaarderen op zijn kaart staan, maar wanneer er vervolgens geen geld van de rekening geïncasseerd kan worden, houdt het natuurlijk een keer op. Ik geef de jongen de keuze: Of uitstappen in Woerden en daar de boel gaan regelen of blijven zitten en een kaartje met wettelijke verhoging van mij ontvangen. Hij twijfelt heel even, waarna ik hem vraag of hij nu wel geld op zijn rekening heeft staan. Dat heeft hij, waarna hij besluit in Woerden uit te stappen. Prima, scheelt mij schrijven en de confrontatie aangaan.

Ik loop de goed gevulde coupé in. Wanneer ik een kwart heb gehad, kom ik bij een stelletje terecht. Zij geeft me een anonieme chipkaart die niet is ingecheckt. Hij geeft me zo’n zelfde kaart die niet is ingecheckt. Op beide staat maar een paar euro saldo, dus dat ze niet zijn ingecheckt is niet heel verwonderlijk. Maar, zegt hij, hij heeft nog wel een andere. Een derde chipkaart komt tevoorschijn, die natuurlijk ook niet is ingecheckt.
“Maar het poortje heeft gepiept!” zegt het meisje vervolgens wanneer ik ze vertel dat ik nu drie kaarten in handen heb die niet geldig zijn. Wanneer ik vraag welke van de drie piepjes die er zijn ze heeft gehoord of wat er op het scherm van het poortje stond, heeft ze geen idee.
“Ja, hij piepte,” zegt ze schouderophalend. Maar dan wel het verkeerde piepje. Ze overhandigen me hun identiteitsbewijzen en ik schrijf voor beide een enkele reis naar Leiden.

Wanneer ik verder controleer, kom ik halverwege de coupé een buitenlandse meneer tegen die zich meteen verontschuldigd dat hij zijn Groepsretour op zijn mobiel laat zien en het niet heeft uitgeprint. Hij had naar eigen zeggen geen tijd om het uit te printen en nu hoopt hij dat ik dat wel goed vind. Maar dat vind ik niet goed. Wanneer zo’n E-ticket digitaal wordt aangeboden, kan ik niet alle veiligheidskenmerken controleren. Bovendien staat duidelijk in alle voorwaarden dat het E-ticket alleen geldig is wanneer het goed leesbaar is uitgeprint. Kun je het niet uitprinten? Dan kun je er ook geen gebruik van maken. Deze meneer krijgt dan ook de keuze: Of uitstappen in Woerden en een kaartje gaan halen (of desnoods iemand vinden die het E-ticket voor hem uit kan printen) of een kaartje van mij. Hij blijft zich verontschuldigen, maar dat heeft geen effect: Hij moet een keuze maken. Uiteindelijk kiest hij ervoor om in Woerden uit te stappen. Dat komt goed uit; daar komen we net binnenrollen. Ik loop naar de deur en zie dat de reiziger op het voorste balkon volgens afspraak uitstapt en ook de meneer met het Groepsretour komt naar buiten. Hij begint weer te vragen of hij niet alsjeblieft, maar dat kap ik af. Hij moet het hier maar gaan regelen. Vervolgens pakt hij zijn spullen en stapt dan alsnog uit. Ik zet de vertrekprocedure in gang en sluit de deuren.

De rest van de reizigers in de trein heeft het voor elkaar en net voor we in Alphen a/d Rijn zijn, heb ik de trein ‘schoon’: helemaal gecontroleerd. Ik roep om dat we in Alphen aankomen en dat er hier nog overgestapt kan worden voor de richting van Gouda. Wanneer we in Alphen langs het perron staan, zie ik de oogverblindende frontseinen van de R-Net Flirt in de verte aankomen; hij is iets aan de late kant. Ik wacht heel even tot iedereen is overgestapt nadat ook die trein tot stilstand is gekomen en dan vertrekken we verder richting Leiden. Dan kan ik aan de slag met de administratie en voor ik het weet roep ik alweer om dat we in Leiden aankomen. Na aankomst zorg ik ervoor dat er Utrecht Centraal op de displays verschijnt, ik verander het kanaal in de portofoon en doe met de machinist op het perron een portofoontest en ik wandel naar achteren. Dan wandel ik nog even naar het verblijf om het toilet te bezoeken en ik maak een kort praatje met een Zwolse machinist die pauze heeft.

Wanneer ik weer bij de trein terug kom, zie ik een collega van Veiligheid&Service op het perron langs de trein lopen. Hij kijkt heel erg naar binnen en ik besluit een stukje naar hem toe te lopen.
“Ik heb er een paar achter elkaar aan zien lopen door de poortjes, die zitten hier in deze coupé, dus ik loop er even doorheen,” meldt hij. Dat vind ik prima. Ik blijf buiten en loop gelijk met hem op om een en ander in de gaten te kunnen houden. Hij controleert de reizigers die in de achterste coupé zitten en komt daarna naar buiten. Hij schudt zijn hoofd.
“Ik snap het niet zo goed; ze hebben het alle vier netjes voor elkaar, alleen die ene die had al iets eerder ingecheckt. Die zal wel niet nog een keer uit- en in hebben willen checken zo kort.”
Nouja, beter zo dan anders. Ik bedank hem voor zijn oplettendheid en ik loop naar de voorkant van de trein om daar net voor vertrek om te kunnen roepen waar we naartoe gaan en vervolgens de vertrekprocedure in te zetten.

Ik wandel de coupé in en begin te controleren. Iedereen heeft het netjes voor elkaar. Wanneer ik vervolgens op het balkon kom, zit daar een stelletje. Hij heeft een grote koffer voor zich staan. Hij geeft me zijn chipkaart, die niet is ingecheckt. Vervolgens geeft zij die van haar, die ook niet is ingecheckt. Ik kijk wat verder op de kaart en zie dat ze een trucje hebben gebruikt om de poortjes te omzeilen. Maar dat trucje ken ik ook. Ik maak ze duidelijk dat de kaarten niet zijn ingecheckt en dat ze er bewust voor gekozen hebben om dat zo te doen en dat ze daarvoor beloond worden met een handgeschreven kaartje van mij. Ik vraag om de identiteitsbewijzen, die ik gelukkig zonder morren krijg. Ik begin te schrijven en vraag, om de sfeer gemoedelijk te houden, waar de reis naartoe is geweest. Het antwoord is Berlijn. Ik knoop een praatje aan over de stad, maar het enthousiasme om met me te praten is niet groot. Hij reageert wel, zij kijkt me alleen maar stoïcijns aan.
“Wel een beetje opschieten, want we moeten er zo uit,” zegt ze kortaf. Ik trek een wenkbrauw op en zeg dat ik snel kan schrijven. Hij probeert haar een beetje gedeisd te houden. Ik vraag waarom ze zoiets doen.
“Ja, ik ben op vakantie geweest en nu is het geld op,” is zijn simpele verklaring. En nu gaat het alleen maar meer geld kosten. We komen aan in Leiden Lammeschans en ze staan op, maar ik ben nog niet klaar met schrijven. Dus begint zij weer:
“Ja, opschieten, want we moeten een aansluiting halen.” Dat ze gewoon een kaartje hadden moeten kopen om mee te kunnen reizen en dat ze dan van mij geen last gehad zouden hebben is aan dovemans oren gericht, want ze begint me uit te schelden. Dat is nou net de confrontatie die ik niet op wil zoeken, dus ik maak haar heel kort duidelijk dat ze daar mee moet stoppen. Dan bindt ze in.
“Ja kom, hij heeft een hele leuke vakantie gehad en dat ga jij nu zo verpesten,” zegt ze nog. Dat ze dat dan geheel aan zichzelf te danken hebben, komt kennelijk niet in ze op. Het ligt natuurlijk aan mij. Wel een domper aan het einde van de vakantie, om van Leiden naar Lammeschans te reizen voor twee keer 52,30. Ik geef ze hun kaarten terug, waarna ze hun aansluiting gaan zoeken. Succes!

Ik laat de trein vertrekken en loop hoofdschuddend verder. Wanneer ik de volgende coupé gecontroleerd heb, kom ik op het balkon terecht. Daar staat een jongen met een chipkaart in zijn handen.
“Ja meneer, ik weet niet zeker of de kaart is ingecheckt, kunt u dat voor mij doen?” Nee, dat kan ik niet. Er staat ook helemaal geen saldo op de kaart, dus dat gaat sowieso niet lukken. Ik pak mijn boekje erbij, leg hem uit dat ik hem een kaartje ga schrijven en dat hij het dan achteraf uit moet zoeken met de Klantenservice. Wanneer ik hem vraag naar zijn identiteitsbewijs, zegt hij dat niet te hebben. Hij heeft een heel pak met pasjes bij zich, waaronder vier pinpassen, maar die zijn volgens hem van zijn manager. Juist. Gelukkig weet hij wel hoe hij heet en waar hij woont, dus dat noteer ik allemaal. Maar ik bel wel even na of het klopt wat hij opgeeft. De centralist van onze Veiligheidscentrale zegt dat er met die gegevens niets uit de computer komt. Daar heb ik nu net geen zin in.
Ik waarschuw de jongen dat hij nog één keer de juiste gegevens op mag geven, of dat ik anders de politie moet laten komen om hem mee te nemen om zijn identiteit te achterhalen en er dan wat meer boetes tegenover staan. Daar heeft hij dan weer geen zin in, dus geeft hij zijn echte naam op. Die echt totaal iets anders is dan wat hij in eerste instantie opgaf. En ook zijn geboortedatum was twee jaar eerder dan wat hij zei. Mooi stom. Maar die gegevens kloppen wel, dus kan ik zijn kaartje af schrijven. En ondertussen wijs ik hem er op dat dat wat hij doet helemaal niet handig is. Maar dat ziet hij zelf ook wel in. In Alphen a/d Rijn laat ik hem achter, want hij moet richting Waddinxveen. Hij wenst me nog wel een fijne avond toe. Dat dan weer wel.

Iedereen is overgestapt op de juiste trein en we vertrekken weer. Ik maak mijn controleronde af en kom in het achterste rijtuig, dat wat de collega van V&S al heeft gecontroleerd. Maar ook onderweg zijn er weer mensen ingestapt, dus ik controleer toch iedereen. Dat gaat prima, tot ik bijna helemaal achteraan ben. Daar zit een jongedame met een trajectkaart die niet is ingecheckt. Wanneer ze op haar eigen traject reist is dat niet het einde van de wereld, maar ze reist nu verre van haar traject. Ik vraag hoe dat komt en ik zie twee grote ogen die zoeken naar een verklaring. Ik kijk ondertussen wat verder op de kaart en zie dat ze vanmiddag in Alphen heeft ingecheckt en nu net heeft uitgecheckt. Ze denkt een verklaring te hebben:
“Ik ben in Amstel overgestapt van de metro naar de trein en dan zal ik daar wel vergeten zijn in te checken.” Waarna ze in Alphen dacht uit te checken, maar in werkelijkheid incheckte en daarnet nog andersom. Ik heb het wel weer even gehad, dus mag ze van mij in Bodegraven alsnog inchecken. Daar is ze heel erg blij mee, wat ze laat merken wanneer ze in Bodegraven heeft ingecheckt:
“Bedankt!” Prima.

Wanneer we dan in Woerden langs het perron staan en ik de vertrekprocedure opstart, komt er nog een jongedame de trap af op het moment dat de deuren al sluiten. Maar aangezien de wereld vergaat als ze deze trein zou missen, houdt ze de deuren doodleuk nog even open voor haarzelf en haar twee vriendjes die dan nog de trap af komen. Ja joh, na het fluiten niet meer instappen is in Woerden kennelijk nog niet doorgedrongen. Dan gaat gelukkig ook die deur dicht en kunnen we verder naar Utrecht.

Voor aankomst roep ik om dat we in Utrecht aankomen en waar iedereen naartoe kan overstappen. Vanwege werkzaamheden rijden er bussen naar Arnhem, waardoor reizigers naar Nijmegen wordt geadviseerd via Den Bosch te reizen. Er is echter een aanrijding bij Wijchen, dus raad ik reizigers naar Nijmegen met klem aan om alsnog per bus naar Arnhem te reizen. De trein komt langs het perron tot stilstand, de reizigers stappen uit. Ik draai de displays vast naar Leiden, want dat is waar de trein straks weer naartoe zal gaan. Ik pak mijn spullen en verlaat ook de trein. Tijd om pauze te houden; ik heb nog wel wat administratie te doen.

Conducteur Mike
___________________________________________________________________________
Iedere twee weken verschijnt er een column op ons forum. Lees de eerdere columns . Wil je ook bijdragen als medewerker of juist als reiziger? Neem dan contact met ons op!