Voorzomer

[OVE Redactie]

De studenten worden schaarser, de forenzen raken uitgedund, de treinen zijn zelfs midden in de spits rustiger, vakantiegangers bevolken de treinen naar Schiphol in plaats van de mannen en vrouwen in maatpak die op de Zuidas werken, dan weet je het: Het is het begin van de zomervakantie!

Met een Sprinter naar Enschede ben ik onderweg. Ik kom een man in camouflagepak tegen, die onderuit hangt in zijn stoel en die me welgeteld één blik waardig gunt als ik hem om zijn kaartje vraag.
“Die heb ik niet,” is zijn reactie. Als ik hem vraag waar hij naartoe wil, geeft hij Arnhem als antwoord. Ik reageer daarop dat we daar niet naartoe gaan, waarop hij even voor zich uitstaart en dan vraagt waar we wel heen gaan. Ja, dat bedoelde hij ook, Enschede. Ik vraag hem om zijn identiteitsbewijs om een Uitstel van Betaling uit te kunnen schrijven, maar die heeft hij niet bij zich. Hij heeft wel een vodje dat hij me geeft; Een Uitstel van die ochtend van Alkmaar naar Haarlem. Theoretisch gezien zou hij de rest van de tussenliggende route met de auto of bus gedaan kunnen hebben, maar dat vermoeden heb ik niet. Dit is gewoon iemand die de hele dag in de trein gaat zitten, wel ziet waar hij komt en de boetes incasseert. Het betalen zal hij wel net zo nauw nemen als het kopen van een kaartje. Ik schrijf hem het kaartje naar Enschede en vervolg mijn weg.



Later op de avond kom ik met de Intercity naar Roosendaal in Deventer aan. Ik sta te kletsen met de Roosendaalse conductrice met wie ik op stap ben en ik zie in mijn ooghoek bij het binnenrijden van het station een figuur in camouflagepak op het perron staan. Toevallig wil hij bij de deur waar wij staan naar binnen, maar ik stap uit en sta voor hem, om hem te vragen waar hij nu naartoe wil.
“Ja, naar Arnhem.”
Ik vraag hem of hij nu dan wel een kaartje heeft, maar daarop moet hij weer ontkennend antwoorden. Als ik hem zeg dat hij dan ook niet met deze trein mee kan, kijkt hij me een paar seconden recht in mijn ogen aan, afwachtend of ik een grapje maak. Maar ik maak geen grapje; ik ga niet het derde uitstel van de dag voor de beste man uitschrijven, als hij er in de tussentijd niet al meer heeft weten bij elkaar te sparen.
“Maar Deventer is geen stad voor mij,” begint hij tegen te sputteren. Alkmaar, Haarlem en Enschede kennelijk ook niet. Ik verwijs hem naar de automaat om daar een kaartje te gaan kopen.
“Maar ik ben net ook al het station uitgezet,” zegt hij. Prima, dan heb je hier al helemaal niks meer te zoeken. Hij zet een stap dichterbij en begint te roepen waarom en hoezo en maakt dan de fout om me recht in mijn gezicht aan te kijken, zijn gezicht bij te draaien en een flinke fluim spuug weg te spugen, strak langs mijn gezicht. Mijn collega staat achter me en belt direct met onze Veiligheidscentrale om de man af te laten voeren. Vijf minuten later is de politie aanwezig. De man heeft al lopen roepen dat ik de politie maar moest bellen en dat ze hem dan maar lekker mee moeten nemen, maar daar steekt de agent een stokje voor:
“Ik heb helemaal geen zin om jou mee te nemen.”
De man heeft geen geldig vervoerbewijs, geen geld om een kaartje te kopen en is niet in het bezit van een geldig identiteitsbewijs. Op grond daarvan wordt hem de toegang tot de trein en het station ontzegd en wordt hij van het station verwijderd. De collega’s van Veiligheid&Service, die tijdens ons stationnement even niet in Deventer waren, zullen de rest van de avond op hem letten. Wij vertrekken richting Roosendaal, in een poging de zeven minuten vertraging die we hebben opgelopen weer in te halen.

Met de laatste Sprinter van de dag ben ik op weg van Amersfoort naar Zwolle. In Harderwijk staat er het nodige aan reizigers op het perron dat instapt. Na vertrek stap ik de coupé in om te gaan controleren. Direct komt één van de jongens naar me toe;
“Ik heb geen kaartje, want dit is de laatste trein en anders zouden we die missen.” Okay, doe me je identiteitskaart dan maar even. Die had hij niet bij zich. Ik vraag hem waar hij naar toe wil.
“Utrecht.”
Ik kijk hem een paar seconden aan en zeg dan dat we daar niet naar toe gaan. Algehele paniek. De hele groep, waartoe ook de jongen behoort, is in de verkeerde trein gestapt. Ik schrijf hem een kaartje uit naar Zwolle (“Dan maar naar Zwolle”). Daarna gaan zijn maatjes tegen elkaar in waarom ze in de verkeerde trein zitten, waar ze nu dan naartoe moeten en er heeft er een het lef om aan mij te vragen:
“Maar, waarom gaat deze niet naar Utrecht?”
Omdat daar, ik wijs naar het informatiescherm in de coupé, staat dat we naar Zwolle gaan. Hij draait zich om, kijkt naar het scherm en vraagt dan droog:
“Waarom staat dat daar dan?”
Omdat we naar Zwolle gaan. Succes, jongens!
De in licht beschonken toestand verkerende groep is overduidelijk naar Walibi geweest, te lang blijven plakken en in de verkeerde trein gestapt. Er gaat onderweg ook geen trein meer terug, dus ze moeten een alternatief zoeken. Als we in Nunspeet aankomen, zegt een van de reizigers die ook in de coupé zat in het voorbijgaan lachend:
“Nou, succes in Utrecht, he!”

Nu zal je misschien denken, na het lezen van de twee bovenstaande verhalen, dat ik met nagenoeg dezelfde omstandigheden in beide situaties toch anders handel. Dat heeft te maken met de discretionaire bevoegdheid die je hebt als Buitengewoon Opsporingsambtenaar (boa). Dat betekent dat je de bevoegdheid hebt om in concrete gevallen naar eigen inzicht een besluit te nemen, oftewel: Ik kan en mag kiezen wanneer ik ergens tegen optreedt en wanneer niet. Dat is geen willekeur, dat heeft te maken met feiten en omstandigheden.
In het eerste geval ontzeg ik iemand de toegang tot de trein op basis van het niet hebben van een geldig vervoerbewijs, geld of een identiteitsbewijs. ’s Middags heb ik de man wel een kaartje geschreven, omdat hij meewerkte. ’s Avonds heb ik mijn medewerking geweigerd, omdat ik de man eerder op de dag al geschreven had en hij mijn voorgevoel, dat hij de hele dag maar wat heen en weer reist zonder te betalen, bevestigde door in Deventer weer op het perron te staan.
In het tweede geval verleen ik wel medewerking door de jongen een kaartje te schrijven, omdat hij uit zichzelf naar mij toe kwam om te melden dat hij geen kaartje had in plaats van af te wachten of ik langs zou komen. Terwijl ook hij geen geldig vervoerbewijs, geld of een identiteitsbewijs bij zich heeft.

Dat wil overigens niet zeggen dat je me daarom maar van alles op de mouw kunt spelden. Iets verderop in diezelfde trein kom ik in de eerste klas namelijk twee jongens tegen die meteen in de verdediging schieten waarom ze daar zitten:
“Ja, mijn telefoon is leeg, dus die moet ik opladen.”
Dat moet je zelf weten, zolang je een kaartje voor de eerste klas hebt... Nou, daar kwam het volgende probleem, want de heren waren in Walibi hun tas met kaartjes en identiteitsbewijzen verloren. Tsja, dan zal ik maar kaartjes gaan schrijven. Als ik dat heb gezegd, zegt de ene:
“Ja, maar krijgen we dan een boete?”
Inderdaad.
“Maar, die ga ik niet betalen, hoor! Ik ga er hier het volgende station uit!”
Ik ga er niet eens op in, omdat ik weet dat dat onzin is. Na de vele soorten smoezen en leugens door de jaren heen te hebben gehoord, ben ik totaal niet onder de indruk van dat soort onzin, dus schrijf ik voor de jongen die wel naar Zwolle wil alvast een kaartje uit. Ik geef de jongen een papier om zijn gegevens op te schrijven. De ander knijpt hem een beetje, gaat met de ene jongen in overleg en besluit dan toch maar naar Zwolle te reizen. Wat een verrassing. Ook hem geef ik een papier om zijn gegevens te noteren, welke ik overneem en waarna ik de heren hun Uitstel geef. Maar in dit geval zeggen de feiten en omstandigheden mij dat ik er goed aan doe om die opgegeven gegevens eens na te trekken. En daarvoor hebben we onze Veiligheidscentrale. Die geef ik de opgegeven gegevens door, waar totaal niets van klopt. Mijn onderbuikgevoel klopt dus weer. Ik vraag om assistentie in Zwolle, zodat de heren onder lichte dwang alsnog hun echte gegevens opgeven. Maar, aangezien we net Wezep uit rijden, heb ik nog wel even tijd om zelf te proberen de echte gegevens naar boven te krijgen. Dus ga ik terug naar de jongens, die met een iets te grote glimlach naar elkaar kijken, tot ik terug kom. Oei. Ik geef ze allebei het papier met de gegevens terug en vertel ze dat ze de onzin die ze net hebben opgeschreven maar gauw moeten verbeteren, want anders mogen ze straks met de politie mee en omdat ze geen identiteitsbewijs bij zich hebben kon het dan wel eens een hele lange nacht worden. Dat is toch duidelijk genoeg om ze alles door te laten krassen en heel andere gegevens op te schrijven. Als ik die ter plekke natrek, blijken die wel te kloppen en bel ik de assistentie af. De beide heren krijgen een acceptgiro van 62 euro op de deurmat en kunnen het station verlaten. De stilte die op het laatst in de verder lege coupé hing liet wel blijken dat de heren de situatie toch wat onderschat hadden. En dat vind ik dan wel weer grappig.

Na de zomer schrijf ik weer verder. Iedereen een fijne zomer toegewenst en vrees niet: Ook deze zomer brengen we je weer van A naar B, al is het dan hopelijk voor wat anders dan voor het werk!

Conducteur Mike
___________________________________________________________________________
Iedere twee weken verschijnt er een column op ons forum. Lees de eerdere columns . Wil je ook bijdragen als medewerker of juist als reiziger? Neem dan contact met ons op!