Soms zit het mee...

[OVE Redactie]

Ik ben onderweg met een Intercity van Roosendaal richting Zwolle. Samen met een Zwolse collega controleer ik de trein. Ik kom een ouder echtpaar tegen dat meteen duidelijk maakt dat ze me wat te vertellen hebben. Ze zouden een dagje naar hun kleinkinderen in Middelburg vanuit Hengelo, maar de heenreis was alles behalve soepel verlopen. Door een aanrijding met persoon bij Tilburg zijn ze vanaf Den Bosch via Utrecht richting Roosendaal gereisd. In Dordrecht moesten ze echter de trein verlaten omdat die defect raakte. Met een Sprinter kwamen ze alsnog in Roosendaal, waar ze over konden stappen richting Middelburg. Uiteindelijk had de heenreis twee uur langer geduurd dan de bedoeling was. Ik hoor het verhaal aan en geef, als klein goedmakertje, de man en de vrouw een Overgangskaartje naar de eerste klas, zodat ze de volgende keer lekker eerste klas kunnen reizen. Dat wordt matig gewaardeerd, maar vooruit, ze nemen het maar aan. Ik zeg er nog bij: "Maar dan gaan we nu gewoon richting huis en dan zonder gekke dingen, hè!" Daar zijn we het over eens.

Tijdens de controle knippert de verlichting in de trein een keer kort. Mijn collega en ik kijken elkaar een keer aan, maar er gebeurt verder niks. We vervolgen de reis, maar na Tilburg knippert de verlichting wederom kort. Dan roept de machinist iets over de portofoon: "Jongens, ik heb nog maar halve tractie, dus ik hoop dat we Zwolle halen." Als we in Den Bosch langs het perron staan, loop ik even naar de Zutphense machinist om hem wat meer te kunnen vragen. "Ja, er zit ergens een storing in, maar de storingscentrale zegt dat we gewoon door kunnen rijden. Het gaat alleen misschien iets minder snel met optrekken." Prima. We vertrekken vanuit Den Bosch.

Maar ter hoogte van Rosmalen knippert de verlichting wederom. Ik zeg tegen mijn collega dat ik even naar de machinist loop. Als ik bij hem binnen kom, is hij druk bezig met wat knoppen te bedienen. Hij kijkt me even aan en zegt dan: "Ik hoop dat we Oss halen, want momenteel doet het stel helemaal niets meer. De snelschakelaar ligt eruit en ik krijg hem niet meer in. Dus rollen we maar naar Oss, meer kan ik nu niet doen." Terwijl we richting Oss rijden, belt hij nog eens met de storingscentrale. Die geeft hem nog wat handvaten om verder mee te kunnen, maar dan moeten we wel eerst stil staan. Dus zodra we in Oss aankomen, roep ik om dat we door een storing even niet verder kunnen rijden en dat we bezig gaan het probleem te verhelpen. Een van de manieren om de storing eruit te krijgen is het hele treinstel 'plat' te gooien, waardoor de systemen even uitgeschakeld worden en daarna weer in. Het haalt echter niks uit en er wordt al snel besloten om dan de volgende Intercity naar Zwolle aan onze trein vast te maken en dan opnieuw te proberen. Ik breng de reizigers daarvan op de hoogte en vervolgens moeten we wachten tot de volgende trein er is.


Zodra die trein er eenmaal is, worden de twee treinstellen gecombineerd en gaan de beide machinisten aan de gang om de trein gereed te maken. Zodra dat gedaan is, trekt de Zutphense machinist de trein een stuk op, zodat ook het achterste treinstel helemaal langs het perron komt te staan en de reizigers voor Oss daar uit kunnen stappen. Ik loop naar de Zutphense machinist die helemaal voorop de trein zit en stap bij hem in de cabine. Als iedereen in- en uitgestapt is, zet de treindienstleider het sein op groen en vertrekken we. Althans, dat is de bedoeling; als we vijftig meter gereden hebben, zet de trein zichzelf weer stil. "Misschien heb ik te snel opgetrokken, laten we het nog eens heel voorzichtig proberen," zegt de machinist. Maar het maakt geen verschil; twintig meter verderop komen we met een hoop gesis weer tot stilstand. Ik roep om dat we de storing nog niet hebben kunnen verhelpen en we wat anders gaan proberen. De storingscentrale komt met een oplossing, die we vervolgens proberen: Het achterste treinstel duwt nu het voorste treinstel op en we komen zowaar in beweging. Dan gaat het voorspoedig; de trein raast met normale snelheid door Ravenstein.

Net voorbij de brug van Ravenstein houdt de trein het echter voor gezien, deze keer definitief. Er zit geen leven meer in en de storingscentrale, die we voor de zoveelste keer aan de telefoon hebben, komt ook tot de conclusie dat we ter plekke weinig meer kunnen doen. Er wordt een hulpploeg op touw gezet in de vorm van een ander treinstel met twee storingsmonteurs die vanuit Nijmegen in onze richting gestuurd zullen worden om ons te komen helpen.

Er is alleen wel een kleinigheidje bijgekomen: De batterijspanning van het voorste treinstel begint te laag te worden, met als gevolg dat de treinverlichting begint te knipperen. Uit, kort aan en dan weer uit. Kort aan en dan weer uit. En we kunnen er niets tegen doen, dus roep ik dat maar om. Terwijl de machinist aan het bellen is, begint ook de deurenzoemer, een irritant geluid dat klinkt als er ergens een deur geopend is zodra de trein rijdt (wat helemaal niet kan, want we staan stil), onophoudelijk te piepen. Gelukkig valt dat te resetten, maar dat is steeds van korte duur en het maakt het bellen met de storingscentrale er niet gemakkelijker op.

Als de machinist klaar is met bellen naar de storingscentrale en ik eindelijk de telefoon op kan hangen na het regelen van vervangend vervoer voor de gestrande reizigers, maar ook het kijken naar andere alternatieven, ga ik met een noodzaklamp de trein door om de reizigers te vertellen hoe het ervoor staat. De meeste reizigers ondergaan het gelaten; vooral het knipperen van de treinverlichting vinden ze irritant. Ik vertel ze dat ik daar geen hand in heb, want anders zou ik de verlichting of aan of uit zetten. Maar het treinstel maakt zijn eigen keuzes momenteel. De een probeert wat te lezen, de ander zit met een mobiel of tablet in de hand en weer anderen vinden het wel prima zo; de serie of film die ze op hun laptop aan het kijken zijn duurt toch nog wel even. Maar er zijn uiteraard ook een handvol reizigers die niet zo gecharmeerd zijn van het geheel. In de eerste coupé kom ik een man tegen die heel erg op zoek is naar ruzie, want hij begint meteen te gooien met dingen als: "Het is belachelijk om ons in een trein zonder verlichting te laten zitten! Je had veel eerder met je zaklamp langs kunnen komen!" Als ik de man probeer uit te leggen dat ook ik niet stil heb gezeten, wuift hij dat meteen weg. Reden voor mij om het gesprek af te kappen en de rest van de trein ook van informatie te voorzien. Alsof ik zo zit te wachten op deze situatie...

Ik kom natuurlijk ook weer bij het oudere echtpaar langs. Die waren al niet echt te genieten, maar het zal geen verrassing zijn als ik vertel dat ze het nu helemaal hebben gehad. Ik kom ook een jongen tegen die de hele situatie wel best vindt, maar hij 'moet nu echt plassen'. Aangezien de toiletdeuren van een DDZ elektrisch werken, gaan die ook niet meer open. Ik open de cabinedeur naar buiten en hij mag vanuit de cabine zijn behoefte doen. Stiekem vindt hij het allemaal wel spannend én hij heeft de cabine van de trein een keer gezien. Toch een blije reiziger.

Als ik de hele trein heb voorzien van informatie en heb verteld dat er een hulptrein onderweg is, kom ik weer bij de machinist uit. Hij is nog altijd aan het bellen, in de hoop dat we nog iets anders kunnen doen.

Dan valt de verlichting in de trein uit. We proberen die handmatig nog aan te zetten, maar dat mag niet baten. In de verte komt er iemand met een ontzettend felle lamp in onze richting gelopen. Het blijkt een ploegleider van ProRail te zijn. Hij is uit bed getrommeld om ter plaatse te kijken wat we kunnen doen. We overwegen een evacuatie van de reizigers, maar dan moeten ze allemaal een sloot over en een hekwerk en staan we eigenlijk nog nergens. Nu zitten ze droog en redelijk warm en er is zicht op een oplossing, want de hulptrein komt aangereden. Ik loop naar het midden van de trein om daar mijn rugzak te halen met eten en drinken, want ik heb de anderhalf uur ervoor geen moment gehad waarop ik even aan mezelf kon denken. Daar tref ik ook de Zwolse collega die met de andere collega's van de Intercity na ons op het achterste stel is gebleven. Samen lopen we nog een keer door het volledig donkere treinstel en gaan we iedereen nog een keer af om ze te voorzien van de informatie die we op dat moment hebben. De vragen beginnen wat lastiger te worden - ik zeg niet dat dat niet terecht is- en we staan iedereen zo goed en zo kwaad als het gaat te woord. Natuurlijk zouden wij ook willen dat we meteen in Oss over hadden kunnen stappen op de volgende trein en ja, ook wij vinden het raar dat het allemaal zo lang moet duren. Maar achteraf kijk je een koe in de kont en ter plekke hebben we er op dat moment niets aan. We voelen dan ook dat de hulptrein aan onze trein wordt gekoppeld en eenmaal voor in de trein is het ineens een drukte van jewelste. Er staat op het spoor naast ons een lege trein en de machinist daarvan geeft aan dat hij gereed is om onze reizigers op te vangen in die trein. De storingsmonteurs die met de hulptrein voor onze trein zijn meegekomen zijn druk bezig de trein gereed te maken om weg te slepen richting Nijmegen. En dat is nog altijd beter dan iedereen uit de trein halen en in de evacuatietrein te zetten, want daar gaat meer tijd in zitten. Plus dat iedereen dan de hele trein door moet om over te kunnen stappen. Op dat moment zorgen de storingsmonteurs weer voor licht in de trein. Dat is alvast een stap vooruit.

Maar ergens loopt er nog steeds lucht weg en het ziet er niet naar uit dat de trein á la minuut van zijn plek gaat komen. De ploegleider van ProRail oppert dan nogmaals de mogelijkheid tot evacuatie en we halen een deur van een van de kasten uit zijn scharnieren en gebruiken die als loopplank. De verlichting in de trein valt wederom uit, maar de omroep werkt op dat moment wel en dus roep ik om dat we het voorste stel gaan evacueren. Twee collega's lopen de hele trein door om ervoor te zorgen dat iedereen met al zijn of haar spullen naar de voorste deur komt, waar ze over kunnen stappen op de evacuatietrein. Als iedereen uit het voorste stel is, wordt de evacuatietrein een stukje achteruit gereden, zodat iedereen uit het achterste stel bij de achterste deur van de evacuatietrein in kan stappen. Door de collega's van het achterste stel worden we gewezen op een licht agressieve jongeman. Zodra hij doorkrijgt dat we het over hem hebben, reageert hij heel agressief. We zetten hem apart in een hoekje en besteden eerst onze aandacht aan de reizigers die aan het overstappen zijn.

Als iedereen dan over is gestapt, vertrekken we direct richting Nijmegen. In de tussentijd heb ik al telefonisch contact gehad; er staat een bus richting Arnhem te wachten en met een collega conductrice die in Nijmegen op ons staat te wachten spreek ik af dat zij inventariseert waar iedereen naartoe moet, zodat we zoveel mogelijk gericht en zo snel mogelijk iedereen thuis kunnen krijgen. Dan is er tijd om de agressieve jongen te vragen wat zijn probleem precies is. Er komt een onsamenhangend verhaal uit dat iemand niet midden in de nacht de deur voor hem open zal doen als hij aanbelt en dat hij nu de hele nacht op straat moet blijven. Als we hem vragen wat we voor hem kunnen betekenen, komen we al snel tot de conclusie: Helemaal niets. Hij blijkt net uit de gevangenis te zijn en op weg naar huis. Een hoop frustratie van zijn kant en dus weinig waar wij wat mee kunnen.

In Nijmegen staan er twee bussen klaar. De ene bus rijdt richting Arnhem, de andere bus rijdt richting Zutphen en Zwolle. Van daaruit zullen de reizigers voor andere bestemmingen naar huis worden gebracht per taxi. Ook het oudere echtpaar stapt in de bus richting Zutphen. Ik verwacht niet dat we die voorlopig nog terug zullen zien in de trein... Zij hebben vandaag echt dubbel pech gehad.

Als de bussen dan vertrekken, staat er een taxi voor het personeel klaar. We nemen afscheid van de Zutphense machinist; onze taxi is vol, dus hij gaat met een andere. Terwijl we stil stonden in het weiland, zei hij nog: "Ik zit nu dertig jaar op de trein, ik heb nog niet één keer kapot gestaan. En nu moet ik nog maar vijf maanden..." Laten we hopen dat het bij die ene keer blijft.

Uiteindelijk komen we vier uur later dan de bedoeling is in Zwolle aan. Snel naar huis, want het is midden in de nacht en ook bij ons is het energiepeil erg laag. De dag erna verschijnt er een op de site van Omroep Brabant. Daarin wordt de situatie natuurlijk behoorlijk aangedikt (anders heeft het geen nieuwswaarde). Ja, het heeft erg lang geduurd. Naar het idee van het treinpersoneel ook te lang. Dat het 'kantje boord' was voor sommige reizigers is onzin; er heeft echt niemand op de vloer gelegen omdat er 'te weinig zuurstof' was. Als dat zo zou zijn geweest, hadden we de noodramen wel geopend. Er is ook niemand in paniek geraakt (in het achterste stel werd zelfs de polonaise gelopen door een groep reizigers die er het beste van hebben gemaakt, zo hoorde ik van mijn collega's op het achterste stel) en 'ze raakten agressief' bleef ook bij die ene jongen die op problemen uit was om opgepakt te worden, zodat hij de komende nacht niet op straat hoefde te lopen. En om het plaatje compleet te maken: Er is geen machinist geweest die heeft omgeroepen in het geheel. Dat was ik. En ik ben nog altijd conducteur. Het geeft maar aan van wat voor niveau dergelijke nieuwsartikelen in de media zijn. Één persoon die iets heeft meegemaakt, flink opblazen en dan belangrijk doen. Dat is tegenwoordig helemaal hip en op basis daarvan is het flink tegen NS aanschoppen, zie ook de reacties onder het artikel.

Het was donker in de trein, het duurde te lang en achteraf gezien had het allemaal beter gekund. Daaraan is niets gelogen of aangedikt. Maar als treinpersoneel doe je op dat moment wat er binnen je bereik ligt en waar je toestemming voor krijgt. Het liefst hadden wij ook meteen de trein geëvacueerd om met een andere trein verder te gaan en hooguit een half uur later thuis te zijn. Maar soms zijn dergelijke plannen niet realistisch en zijn er andere manieren om hetzelfde doel te bereiken. Dat mocht in dit geval helaas niet baten. Wij hadden het ook graag anders gezien.

Mikos, Hoofdconducteur
___________________________________________________________________________
Iedere twee weken (behalve in de zomer) verschijnt er een column op ons forum. Lees de eerdere columns . Wil je ook bijdragen als medewerker of juist als reiziger? Neem dan contact met ons op!