Column conducteur

[OVE Redactie]

De ene rit verloopt soepel, de andere rit wat minder. Zowel voor de reiziger als voor de conducteur kan het een verrassing zijn wat er allemaal tijdens de treinreis gaat gebeuren.

Zo mocht ik laatst een Sprinter midden in de avondspits van Utrecht naar Den Haag brengen. Meteen in Utrecht begon ik mijn controleronde en voor de stop in Terwijde had ik al een uitstel geschreven voor een man die zijn kaartje op kantoor had laten liggen. Tussen Terwijde en Vleuten had ik een studente die haar studentenkaart thuis had laten liggen. Vervolgens liep ik tussen Vleuten en Woerden door de eerste klas om bij de tweede klas uit te komen, waar ik meteen een sigarettengeur rook. De eerste reizigster die ik daarna tegenkwam, zat met een brandende sigaret in haar hand! Nog voor ik er iets van kon zeggen, zag ze me en reageerde ze meteen met: "Ik heb geen kaart." Nee, en je zit ook nog eens te roken, dus maak die peuk maar eens heel snel uit! Nadat ze dat gedaan had, bleek ze naar Rotterdam te willen reizen. Dat ze dan in Gouda over moest stappen, omdat wij niet naar Rotterdam zouden gaan, ging er in eerste instantie niet helemaal in. Nadat ik haar een kaartje naar Rotterdam had uitgeschreven, heb ik haar voor het roken ook maar een bon geschreven. Dat soort dingen kun je nu eenmaal niet ongestraft in een trein doen. In Gouda heb ik haar dan ook maar naar de juiste trein verwezen, want anders kon ze wel eens heel ergens anders terechtkomen.


Een treinrit kan ook op een andere manier heel anders verlopen dan je gewend bent. Zo werd mij een SGM-3 voorgezet in Zwolle om daarmee net voor de spits naar Utrecht te rijden en midden in de spits terug. Dat is bij voorbaat al geen succes, omdat een SGM-3 simpelweg veel te klein is. De heenweg ging het allemaal nog wel, maar voor de terugweg, iets na zessen, zou het feest compleet zijn. Dus heb ik vanaf Zwolle al geprobeerd te bellen of er iets geregeld kon worden. De oplossing was behoorlijk moeilijk: Ze konden de trein ervoor, bestaande uit twee stellen DDZ, splitsen, maar dan hadden we twee treinen die te klein zouden zijn. Een andere oplossing was een stelletje SGM in Utrecht bijplaatsen, maar kort voor aankomst in Utrecht ging er een andere trein stuk, waardoor ze dat stel daar maar voor hebben gebruikt. Het kwam er dus op neer dat ik met één SGM-3 terug zou gaan naar Zwolle. In overleg met de verschillende afdelingen heb ik weten te regelen dat de Intercity na ons een extra stop zou maken in Harderwijk, zodat we daar een handjevol reizigers aan kwijt zouden raken en er meer plek in mijn trein zou zijn. In Amersfoort was het alsnog heel druk en stond de trein daadwerkelijk van voor naar achter, van links naar rechts helemaal vol, maar iedereen die mee wilde, kon ook echt mee. Voor mij is het op zo'n moment van belang om iedereen op een veilige manier mee te krijgen en zo punctueel mogelijk te rijden. Dat maakt de reizigers niet blijer om de situatie, maar meer kan ik op zo'n moment niet doen.

Maar ook als conducteur kom je soms op plaatsen waar je normaal eigenlijk niet komt. Er waren werkzaamheden en dan zijn de diensten toch al iets anders dan normaal. Je kunt keren op stations in de polder, maar soms kom je dan ook op plekken waar je normaal niet komt. Zo'n lijn is Gouda-Alphen aan den Rijn. Geen al te lange rit, maar tijdens mijn werk heb ik hem nog nooit gemaakt. Totdat het dan ineens zondag is, er werkzaamheden zijn en de dienstkaartjes creatief zijn opgemaakt. Dan kom je er ineens wel! Vooraf lees ik me in op welke stations er wel of geen vertreklichten zijn (veiligheid voorop!) en geef ik aan de machinist te kennen dat ik nog niet eerder op de lijn ben geweest. Zo is hij extra alert als ik eventueel een fout zou maken. Alle reizigers, op één na, hadden een kaartje, die ene bij het uitstappen ook en vervolgens heb ik heerlijk naar buiten gekeken. Je komt nog eens ergens! Het voordeel van het naar buiten kijken is dat je op de terugweg een veel beter idee hebt waar je bent, je bent er immers al een keer geweest. Ook op de terugweg hebben alle reizigers een geldig vervoerbewijs en aan het einde van de rit kan ik ook dit traject wegstrepen op mijn lijstje; er blijft weinig over waar ik nog niet ben geweest.

Dat niet iedereen even goede topografische kennis heeft, daar kan ik me iets bij voorstellen. Maar sommige reizigers spannen toch echt de kroon. De mevrouw uit deze ervaring in ieder geval wel. Ik rijd met de Intercity vanuit Almere richting Duivendrecht en ik ben bezig met mijn controleronde. Ik tref twee wat oudere dames, die mij hun geldige vervoerbewijs geven. Zodra ik ze die terug geef, stelt de ene een vraag: "Conducteur, is dit provincie Utrecht?" Nee mevrouw, Almere ligt in de provincie Flevoland. "Oh, is dat ook écht een provincie?!" Ik kon mijn lach nog net inhouden, de reiziger aan de overkant van het gangpad niet. Die vroeg er meteen achteraan: "Mevrouw is zeker al veertig jaar niet meer in Nederland geweest?" Waarop zij, terwijl ik proestend weg liep, antwoordde: "Jawel hoor, mijn hele leven."

Een steeds weer terugkerend fenomeen is de Duitse toerist. Over het algemeen hebben die netjes een vervoerbewijs vanuit Duitsland naar het Nederlandse station van bestemming, maar af en toe heb je er wat van die onvoorbereide tussen zitten die het niet voor elkaar hebben. Zo ook in de Intercity van Enschede naar Schiphol. Tijdens mijn controleronde tref ik een tweetal Duitsers aan, waarvan de jongen in redelijk Nederlands weet uit te leggen dat ze alleen maar vijftig euro bij zich hebben, in Hengelo al hebben geprobeerd te wisselen om alsnog een kaartje te kopen, maar dat het ze niet gelukt is omdat niemand zo'n bedrag kon wisselen om er twee treinkaartjes naar Apeldoorn van te kopen. In zo'n situatie moet je even wikken en wegen, maar vooral doorvragen. Want het blijkt dat ze nog verder gaan dan Apeldoorn, maar dat daar een vriend instapt met een kortingskaart die ook kaartjes met korting voor ze heeft gekocht om vanaf Apeldoorn verder te reizen. Ik heb het hele verhaal aangehoord en vraag de jongen of hij die vriend niet nog een keer kan bellen om te vragen of die ook wel twee kaartjes van Hengelo naar Apeldoorn wil kopen. Ik stap af in Deventer, maar de nieuwe conducteur komt dan na Apeldoorn controleren of ze de nieuwe kaartjes én de kaartjes van Hengelo naar Apeldoorn hebben en dan vind ik het goed. De jongen slaat aan het bellen en we spreken het af zoals ik het heb voorgesteld. Het tweetal is me erg dankbaar en ook de reiziger die iets verderop in dezelfde coupé zit weet de oplossing te waarderen, want terwijl ik passeer zegt hij: "Goede oplossing." In Deventer draag ik de trein over en meld ik mijn collega de afspraak, hij zal na Apeldoorn even bij ze langs gaan, zo zegt hij. Iedereen tevreden!

Mikos, Hoofdconducteur
___________________________________________________________________________
Verhalen in Vanaf de Werkvloer komen onder andere uit de Besloten Personeelsdelen voor OV-personeelsleden. Wil je ook (eventueel anoniem) bijdragen aan Vanaf de Werkvloer? Vertel dan je verhaal in de Besloten Personeelsdelen. Voor toegang vragen we je om een kopie of scan van je personeelspas in te sturen. Reageren op de bijdrage kan in dit topic.