Combineren en splitsen

[OVE Redactie]

Sinds de nieuwe dienstregeling vorig jaar in december in is gegaan, is NS afgestapt van het combineren en splitsen. Vooral in Zwolle en in Utrecht werden er veel treinen aan elkaar geplakt om samen verder te gaan of van elkaar afgehaald om apart verder te rijden, maar ook in Sittard gebeurde dat planmatig. Omdat dat nogal vertragingsgevoelig werkte (het hoeft maar mis te gaan en je hebt twee vertraagde treinen in plaats van slechts een) en bijvoorbeeld ook de Hanzelijn in dienst kwam, is men gestopt met planmatig te combineren en splitsen. Alleen bij een aantal treinen die halverwege de rit dwars door de spits moeten rijden wil men in Eindhoven en Amsterdam nog wel eens wat bijplaatsen, of als de perrons te kort zijn om een hele lange trein aankunnen, zoals boven Alkmaar. Verder zul je nog maar weinig combineren en splitsen tijdens de rit tegenkomen.



Behalve als je met mij dienst gaat doen en de bijsturing heeft verzonnen dat er een treinstel uitgewisseld moet worden. Dat kun je heel simpel uitvoeren door het treinstel er af te halen en de reizigers over te laten stappen, maar dat is niet reizigersvriendelijk. Je kunt het ook heel omslachtig doen, maar dat is een logistieke uitdaging. Vaak kiezen ze dan ook voor de simpele variant, maar kennelijk deze keer niet. Ik sta in Den Bosch te wachten op de Sprinter naar Deurne. Om het wat overzichtelijk te houden zal ik deze keer de treinstelnummers noemen, want zelfs ik had al moeite met bijhouden welk stel nou wat ging doen. Terwijl ik op het perron sta, rijden er twee treinstellen van het type Mat'64 binnen: Voorop de 957, achterop de 476. In het voorbijrijden valt me op dat de koersrollen nog op Nijmegen staan. Dat kan heel irritant zijn, zeker als er een afwijking is van de normale dienstregeling en de trein bijvoorbeeld op een ander spoor binnenkomt dan gebruikelijk en de reizigers niet weten waar de trein naartoe gaat. In ieder geval niet naar Nijmegen... Voordat ik een horde reizigers over me heen krijg met vragen of deze trein naar Deurne gaat, stap ik de trein in en verander ik snel de koersrollen. Die van de 957 zet ik op Deurne, die van de 476 op Eindhoven, want daar gaat het stel er volgens de dienstregeling af. Ik loop naar de machinist om een portofoontest uit te voeren en naast hem tref ik een conducteur. Ik vraag hem of hij met deze trein uit Nijmegen is gekomen. Hij kan me dan vertellen wat hij aan de trein heeft gedaan en ik kan hem dan vertellen dat hij vergeten is de koersrollen te draaien in Nijmegen. Maar hij geeft aan dat hij naar huis gaat, niet met deze trein binnen is gekomen en heeft opgemerkt dat de koersrollen nog op Nijmegen stonden. De machinist vertelt me dan dat er geen conducteur aanwezig was en dat er een andere machinist mee is gegaan om de trein onderweg te laten vertrekken. Aangezien dat maar heel sporadisch voorkomt, heeft een machinist vaak geen idee van reizigerszaken als koersrollen, dus ik laat het er maar bij.

We vertrekken vanuit Den Bosch en ik begin vooraan met controleren, zodat ik voor Eindhoven achteraan ben en de reizigers in het achterste stel kan vertellen dat als ze verder mee willen reizen, ze in Eindhoven moeten overstappen op het voorste stel. In Eindhoven roep ik dat dan ook om: De 957 gaat door naar Deurne, de 476 blijft achter. Ik loop door en langs de 476 om alle achtergebleven reizigers (met oordopjes in hoor je mijn omroep niet, nee) en alle reizigers die toch nog instappen het treinstel uit te krijgen. Het concept 'treinstel' dringt niet tot iedereen door en ik kom dan ook twee keer dezelfde jongedame tegen die ook na drie keer uitleggen niet begrijpt dat ze naar het voorste treinstel moet lopen en niet een deur verder om naar Helmond te komen. Uiteindelijk heb ik het treinstel leeg, wordt het afgesloten en gesplitst. Ik vertrek met alleen treinstel 957 richting Deurne, waar behoorlijk wat reizigers in zijn gestapt, dus ik begin weer met een controleronde.

Mooi op tijd komen we aan in Deurne, waar ik de koersrol draai naar Den Bosch. Terwijl ik met de machinist sta te kletsen, bedenk ik me ineens dat deze trein doorrijdt naar Nijmegen. Ik loop nog een keer naar de koersrol en draai hem door naar Nijmegen. Ook weer geregeld. En dan kijk ik de informatie nog eens na: Ze hebben iets spannends bedacht. In Eindhoven komt er namelijk een treinstel bij. Mijn mond valt open: Wat heeft het nou voor zin om het slagje Deurne met één stel te doen? Nog opvallender is dat het niet hetzelfde stel is dat ik in Eindhoven heb achtergelaten (de 476). Fraai...

Bij aankomst in Eindhoven staat er inderdaad een treinstel klaar om mee te combineren; de 469. Als er gecombineerd is, klim ik de cabine in om de treinstelverlichting zelf maar aan te zetten, dat vindt de rangeermachinist kennelijk erg moeilijk. Als ik langs de koersrol van dat stel loop, zie ik dat er Eindhoven op staat. Die draai ik dus ook maar even door naar Nijmegen. In de voorste cabine zit mijn nieuwe machinist die me naar Den Bosch zal brengen. Met hem voer ik een portofoontest uit en meteen daarna weet hij me een nieuwtje te brengen: "In Den Bosch gaat die achterste eraf, moest ik aan je doorgeven." Ehm, wat? Ja hoor, alleen stel 469 gaat door naar Nijmegen, de 957 gaat er daar af. Ik loop dan maar terug naar de 957 om daar -voor de derde keer- de bestemming op de koersrol te wijzigen naar Den Bosch.

Dus controleer ik beide treinstellen onderweg en zorg ik ervoor dat iedereen in de 957 weet dat als ze verder willen reizen richting Oss en Nijmegen ze in Den Bosch over moeten stappen op het voorste treinstel. In Den Bosch loopt iedereen door naar het voorste stel en loop ik de 957 na op achtergebleven reizigers, die er zowaar niet zijn. Ik sluit de deuren en draag de trein over aan de nieuwe collega die verder zal gaan naar Nijmegen. Het is lang geleden dat ik zoveel gecombineerd en gesplitst heb. Zeker met één en dezelfde trein. Een behoorlijk logistieke uitdaging, zeker om de reizigers op tijd in het juiste stel te hebben!

Over reizigers gesproken: Ik heb laatst weer een nieuwe smoes gehoord. Ik moest een spitstrein van Amsterdam Centraal naar Enkhuizen brengen en begon meteen met controleren. Nadat ik twee coupés had gecontroleerd, trof ik een jongeman op de trap van de dubbeldekker. Hij keek een beetje geschrokken toen ik naast hem stond en iets zei me dat hij het niet voor elkaar zou hebben. "Moet je ook een kaartje kopen om naar Sloterdijk te reizen, dan?" Daar had hij echt nog nooit van gehoord. Met een bonnetje stapte hij op Sloterdijk uit. Hoe ze het soms verzinnen?

Mikos, Hoofdconducteur
___________________________________________________________________________
Verhalen in Vanaf de Werkvloer komen onder andere uit de Besloten Personeelsdelen voor OV-personeelsleden. Wil je ook (eventueel anoniem) bijdragen aan Vanaf de Werkvloer? Vertel dan je verhaal in de Besloten Personeelsdelen. Voor toegang vragen we je om een kopie of scan van je personeelspas in te sturen. Reageren op de bijdrage kan in dit topic.