De controleronde

[OVE Redactie]

Een veelbesproken onderwerp zowel in als buiten de trein is de controleronde. De conducteur die tijdens de reis langskomt en je vraagt je vervoerbewijs te laten zien en die controleert op uiterlijke kenmerken, geldigheid en eventueel zelfs of je wel bent ingecheckt.

Tegenwoordig een hot item, aangezien niet iedere conducteur nog controleert, maar ook omdat er niet altijd iemand langs komt. Als ik dan wel kom controleren, hoor ik vaak "Gelukkig, dan heb ik mijn kaartje niet voor niets gekocht.", wat natuurlijk onzin is, want je koopt een vervoerbewijs om vervoerd te worden, niet om gecontroleerd te worden. Maar daar denkt menig reiziger toch anders over. En om heel eerlijk te zijn kan ik me dat ook best wel voorstellen. Het gevoel dat je een kaartje hebt gekocht en bent gecontroleerd (en dus braaf hebt gedaan wat je gevraagd wordt) geeft toch een goed gevoel. Mensen wíllen gecontroleerd worden, is dan ook mijn mening.

Maar, stel nou dat ik niet langs kom om te controleren. Dan kan dat natuurlijk verschillende redenen hebben. Maar dat ziet de reiziger vaak niet, die denkt alleen maar dat ik lui ben en geen zin heb om te controleren. Zo laatst ook in een wat drukkere spitstrein, wat verder op het traject. Daar zat een man die, terwijl hij zijn portemonnee tevoorschijn aan het halen was, het niet kon laten op te merken: "Nu zit er niemand meer in, nu kom je wel, he?". Alsof ik mij moet verantwoorden wanneer ik kom controleren...

Op dit forum kwam recent ook de opmerking voorbij dat er eigenlijk geen touw aan vast te knopen valt wanneer een conducteur wel komt en wanneer niet. Dat is natuurlijk ook de bedoeling. Als ik tussen A en B standaard kom controleren, maar nooit tussen B en C, dan kun je er gemakshalve van uit gaan dat er tussen B en C na verloop van tijd minder mensen een geldig vervoerbewijs hebben. Als er toch niemand langskomt, waarom zou je dan ook, zo is de gedachte. Op die manier krijg je meer 'gokkers' die er op gokken dat er niemand langskomt en ze zo mooi gratis kunnen reizen. En als ze dan een keer gepakt worden, betalen ze de boete wel. Of ze gaan enorm moeilijk doen, met alle gevolgen van dien.

Iedereen heeft zijn eigen manier van controleren. De een controleert graag op de grote stukken, de ander juist op korte stukjes. Op die manier heb je een grote spreiding en is de kans op controle het grootst. Daarnaast is er ook nog de serviceronde, maar dat is van een heel ander kaliber. Daarbij komt de conducteur wel langs om vragen te kunnen beantwoorden maar controleert hij niet. Maar daarover een andere keer misschien meer.

Het kan ook zijn dat de conducteur niet langskomt. Niet op het traject waar jij op reist, maar misschien de rest van de rit ook niet. En daarvoor kunnen verschillende redenen zijn. Zo'n reden had ik bijvoorbeeld vorige week. Tijdens een weekendje weg had ik mijn gezicht verbrand in de zon met een knalrode kop tot gevolg. Nu is een knalrood hoofd nog tot daar aan toe, maar bij ernstige verbranding krijg je ook vervelling en andere narigheid die er voor zorgden dat ik bij mijn leidinggevende heb aangegeven dat mijn gezicht simpelweg niet toonbaar was naar de reiziger toe. Op aanraden van de huisarts gebruikte ik een middel op mijn huid om alles af te koelen maar daardoor leek het net alsof ik een enorm bezweet hoofd had. Terwijl dat dus helemaal niet het geval was. Al bij al leek het mij dus geen goed idee om met dat hoofd door de trein te gaan wandelen. Mijn leidinggevende reageerde dat ik dan maar niet door de trein moest lopen en alleen moest sleutelen en omroepen.

Dat heb ik twee diensten volgehouden. Twee volle diensten heeft geen enkele reiziger mij gezien tijdens de treinreis, hooguit tijdens een stationnement op het perron. Want ik mag dan wel niet controleren, dat wil niet zeggen dat reizigers geen vragen aan me mogen stellen. Op een bepaald moment kwam ik er niet onderuit om in de eerste klas plaats te nemen voor een klein stukje. Tegenover mij kwam een man zitten, waarvan ik zijn ogen enkele keren kort voelde priemen in mijn hoofd. Toen we bijna bij het volgende station waren en ik de trein weer zou verlaten, knoopte hij heel rustig en gezellig een gesprekje met me aan over mijn dienst en of ik dan nu weer een andere trein moest rijden. Geen woord over mijn aangezicht.

Dat zijn rap tien treinen waar geen conducteur door de trein is gekomen. Niet voor een serviceronde, niet voor een controleronde. Het waarom weten de reizigers niet. Het zal de meesten ook totaal niets kunnen schelen, maar sommigen zullen zich dan af gaan vragen waarom niet. Maar, dat zijn wel tien treinen geweest die volledig punctueel reden, omdat ik daar dan mijn volledige aandacht aan kan besteden. Geen station waar we te laat vertrokken, omdat ik nog ergens midden in de coupé stond om te controleren. Geen trein met oponthoud omdat een uitstappende reiziger nog even voorzien moet worden van een geldig vervoerbewijs. Geen station waar we te laat vertrokken omdat ik iets langer nodig had om een medewerkerskastje te bedienen om het sein veilig te laten komen.

Kan ik dan niet volledig punctueel rijden als ik wel ga controleren? Jawel, maar vaak heb je dan te maken met meerdere factoren, onder andere de hierboven genoemde. Net als dat een reiziger er aan zou kunnen denken dat als er geen conducteur langskomt dat wel eens met een van de in deze column genoemde factoren te maken zou kunnen hebben.

Ik kan overigens blij vertellen dat na die twee diensten het ergste voorbij was en ik weer gewoon mijn werk kon doen. En dus weer gewoon door de trein kon lopen om te controleren of service te verlenen of op een andere manier te helpen. En ook weer gewoon de eeuwige verhalen van echte zwartrijders aan kon horen over het niet hebben van geld, het te laat zijn om nog een kaartje te kopen zonder de trein te missen en alle smeekbedes om die persoon voor één keer te matsen... Ik was het bijna gaan missen...

Mikos, hoofdconducteur
___________________________________________________________________________
Verhalen in Vanaf de Werkvloer komen onder andere uit de Besloten Personeelsdelen voor OV-personeelsleden. Wil je ook (eventueel anoniem) bijdragen aan Vanaf de Werkvloer? Vertel dan je verhaal in de Besloten Personeelsdelen. Voor toegang vragen we je om een kopie of scan van je personeelspas in te sturen.

[Anton]

Leuk die verhalen Mikos
Blijf schrijven want de ervaringen van spoorpersoneel blijft me boeien

[Jorick]

Leuk verhaal! En duidelijk, dat zelfs jíj af en toe je dag(en) niet hebt...

Voortaan goed insmeren voordat je een weekendje weg gaat!

[Mikos]

Ehm, ja... En geloof mij maar dat ik daar genoeg aan herinnerd ben die week... En het is soms inderdaad net alsof ik ook een mens ben. Doen we de volgende keer weer een verhaal over reizigers die domme dingen doen in plaats van ik.

[MarkNL]

Leuk verhaal om te lezen, hoor je het ook eens 'van de andere kant' . Inderdaad allemaal factoren die meespelen, helaas worden die snel genoeg over het hoofd gezien en vergeten (en daar betrap ik mij soms zelf ook op...) .