Kleine moeite

[OVE Redactie]

Het Nederlandse spoor wordt door vele treinen bereden. Er zijn verschillende treinseries die verschillende stations aandoen, sommige treinen stoppen wel op een bepaald station, andere treinen juist weer niet. Wat dat betreft kan het voor sommige reizigers soms best een hele puzzel zijn om uit te vinden wat nu de juiste trein is. Tegenwoordig hebben we apps die reizigers de juiste richting op kunnen sturen, beeldschermen boven de perrons die alles kunnen bevestigen, schermen in de treinen die nog informatie geven, de automatische omroep op stations en in de treinen en dan is er ook nog het stations- en treinpersoneel dat kan helpen. Kleine kans dat het dan nog fout gaat, toch?

Soms is de techniek ons echter wat te ver vooruit. Zo hebben we een Sprinter die van Utrecht naar Hoofddorp rijdt. Die wordt in de reisinformatie op Utrecht Centraal als Sprinter naar Weesp getoond, omdat reizigers anders een heel lange rit beginnen via Hilversum en Weesp naar Hoofddorp. De andere kant op doet de reisinformatie hetzelfde; op Hoofddorp, Schiphol en Amsterdam Zuid wordt deze trein expres getoond als Sprinter naar Hilversum. Omdat reizigers anders in de Sprinter naar Utrecht stappen, terwijl de Intercity er maar liefst 35 minuten korter over doet. Dat is nog eens een flinke reistijdbesparing! De techniek zorgt er echter voor dat de informatie aan de buitenzijde van de trein toch Utrecht Centraal als eindbestemming toont. Ik zal een heel technisch verhalen achterwege laten, maar laten we voor het gemak even aannemen dat het nu eenmaal zo is.

Dan is er nog het ongemak dat die Sprinter op Schiphol vertrekt vanaf hetzelfde spoor als dat die Intercity richting Utrecht vertrekt. En dan ook nog vijf minuten voordat die Intercity vertrekt. U snapt; een recept voor chaos! Een omroepje voor vertrek vanaf Schiphol in zowel het Nederlands als Engels scheelt een enkele uitstapper. Een omroepje tijdens het stationnement op Amsterdam Zuid levert nog wat meer mensen op die uitstappen. Ze hoeven alleen op hetzelfde perron te wachten en besparen zichzelf een half uur. Die reizigers blij. Maar niet alleen die reizigers; er zit een man in pak, met een koffer en een kaartje richting Bussum Zuid in de trein. Wanneer we vertrekken uit Amsterdam Zuid en ik nog een keer aan hem voorbij loop om mijn controleronde voort te zetten, spreekt hij me aan:
“Ik wil even mijn waardering uitspreken voor alle moeite die u doet voor de reizigers naar Utrecht.”
En het mooiste is; die reizigers zijn blij met hun tijdbesparing, de man in de trein is blij omdat er meer zitruimte voor is. Zo is iedereen blij! Ik uiteindelijk ook; zo’n klein compliment kan een dag voor mij goed maken. Ook dat is waar ik mijn werk voor doe.

Vanuit de Reisinformatie is er achter de schermen gewerkt om niet alleen de treinen maar ook de schermen met reisinformatie op de stations weer Utrecht Centraal te laten tonen, met een mededeling in zowel het Nederlands als het Engels dat de Intercity richting Venlo eerder in Utrecht is. Dat scheelt een hoop vragen.



Zoek
Het is zaterdagavond en met een Intercity ben ik onderweg van Zwolle naar Amersfoort. De trein is vrij rustig, de sfeer gemoedelijk. Ik ben de reizigers aan het controleren en kom bij een oudere meneer. Hij zit al met zijn portemonnee in de handen is al druk aan het zoeken. Hij is dan ook de laatste in de coupé, dus hij heeft me aan zien komen lopen. Maar hij kan zijn kaart zo snel niet vinden. Ik zie van alles in zijn portemonnee, want ik ben zo vrij even met hem mee te kijken. Er zit ook een chipkaart in, waar ik hem op wijs. Maar dat is de juiste niet:
"Die is van de bus," zegt hij overtuigend.
Hij zoekt driftig verder. Ik zeg hem dat ik de rest even ga controleren en zometeen wel terug kom. Vaak levert dat meer op dan dat ik iemand op de vingers blijf kijken. En ik heb niet het idee dat deze meneer onder de controle probeert uit te komen.

Wanneer ik de rest van de reizigers heb gecontroleerd, wandel ik rustig terug naar de oudere man. Die zal ondertussen zijn kaart gevonden hebben en die aan me laten zien zodra ik de coupé binnen stap. Tenminste, dat is wat ik verwacht.

Maar wanneer ik de bakovergang door loop, zie ik de man naast zijn stoel staan, nog altijd zoekend. Hij kijkt me aan met een gestreste blik.
Ik vraag hem of hij de kaart al gevonden heeft.
"Nee, ik heb hem nog niet. En hij moet hier ergens zijn."
Ik ga naast hem staan, geef hem de ruimte en opteer iets wat ik daarvoor gezien heb in zijn portemonnee.
"In mijn portemonnee?"
Naar mijn idee zaten er twee chipkaarten bij elkaar. Dus hij gaat op zoek naar zijn portemonnee. Die hij zo snel ook niet kan vinden. Maar als hij die eenmaal heeft, zit er maar één chipkaart op de plek waar ik er twee bij elkaar dacht te hebben gezien. Ik vraag hem of hij in de tussentijd heeft geschoven met de inhoud. Dus hij haalt de ene chipkaart die er zit uit de portemonnee en wil verder zoeken. Ik neem die chipkaart van hem aan, onder het mom van: dan kunt u zich ook niet vergissen. Hij zoekt verder, ik lees de kaart uit. En inderdaad, dat is de chipkaart die hij netjes in Assen heeft ingecheckt. Dan duikt hij ook de andere kaart op, waar een stickertje 'Bus' op zit. De kaart die ik vast heb, heeft zo'n zelfde stickertje, maar dan met 'N.S.' erop.

De stress verdwijnt, de man stopt de beide kaarten weer terug, maar niet voordat ik hem gevraagd heb waar hij de kaart nu terug stopt. Hij stopt hem op de plek waar hij hoort. Man blij, iedereen blij.

Volhouden
Er zijn treinen waar je met de grootste moeite doorheen komt als conducteur. In het ene rijtuig is er dit, in het andere rijtuig is er dat. Tussendoor omroepen, telefoon, een vraag, verzin het maar. Dan ben je blij dat je één keer door de trein bent gekomen. Maar er zijn gelukkig ook ritten waarbij het allemaal heel soepel verloopt.

Het is woensdagavond en ik mag een Sprinter van Den Bosch via Utrecht naar Den Haag rijden, een rit van 1 uur en 45 minuten. De trein is kort; een SLT van 4 bakken. Ik controleer de reizigers meteen vanaf Den Bosch, dan weet ik wat er in de trein zit. Het is rustig, een enkeling doet er wat langer over om zijn kaartje te vinden, maar net voorbij Zaltbommel ben ik klaar. Wanneer we in Houten zijn is het aanwezige publiek zo goed als volledig ververst. En begin ik opnieuw met controleren.

Halverwege de trein zit er een meneer die zijn kaartje niet geeft; uit zijn hele houding maak ik op dat ik hem vanuit Den Bosch al heb gecontroleerd. Ergens herken ik hem wel, maar ik zie zoveel gezichten op een dag, dat ik maar van mijn gevoel uit ga dat ik hem inderdaad daarvoor al heb gezien. Ik vraag wel aan hem:
'Houdt u het nog vol?'
"Jawel hoor," is zijn antwoord.
En ik vervolg mijn controle.

We komen aan in Utrecht, de machinist wisselt en ik laat graag mijn gezicht dan even zien om van elkaar te weten wie we mee hebben. Wanneer het er op aankomt, wil ik dat toch altijd wel graag weten. Een portofoontest verder kijk ik de trein in: een volledig nieuw publiek! En dus begint mijn controleronde weer van voren af aan. Halverwege de trein zit er een man. In het gewissel van gezicht naar gezicht mis ik heel even dat het dezelfde man is, dus is mijn vraag wanneer ik hem aankijk:
'Houdt u het nog vol, ook dit kleine stukje nog?'
Ik ga er nog steeds vanuit dat hij een van de eerstvolgende stations uit zal stappen, anders gaat hij vast niet in deze redelijk trage sprinterverbinding zitten. Hij knikt met een vriendelijke glimlach. Hij zal ook wel denken...

In Woerden maakt de trein een planmatige stop van zes minuten. Tijd om even wat uitvoeriger met de machiniste te praten. Wanneer het tijd van vertrek is, loop ik een serviceronde door de trein. Deels om mijn gezicht te laten zien, deels om te zien wat er in de trein is blijven zitten. Niet veel. Deze keer heb ik de man wel in de gaten, ik besluit hem nu eens niks te vragen. Maar ik kom niet ongezien aan hem voorbij; wanneer hij in de gaten heeft dat ik er aan kom lopen, steekt hij zijn hand uit. Ik houd mijn wandeltempo even in, waarna hij vraagt:
"Houdt ú het nog vol?"
Ik moet lachen en zeg van wel. Daarna loop ik door.

Wanneer we in Gouda wederom een paar minuten staan, ik een praatje met de machiniste heb gemaakt en een controleronde begin voor het nieuw ingestapte publiek, is hij me voor; toen ik op het perron voorbij liep, zag ik dat hij aan de andere kant van het gangpad is gaan zitten. Met zijn rug in de rijrichting. Wanneer ik bij hem kom, kan ik het niet laten dat op te merken.
'Ja,' zegt hij rustig, met een kleine glimlach, 'Ik dacht: misschien laat hij me nu dan rustig zitten.'
Waarna ik mijn weg lachend vervolg. De rest van de rit blijft het rustig in de trein en zijn er meer mensen die uitstappen dan instappen. Zo rollen we naar Den Haag Centraal, waar we beide uitstappen. Ik kan het niet laten hem een fijne avond toe te wensen.
'Je hebt wel plezier in je werk, hè?'
Plezier moet je maken, dat is een stuk beter dan een chagrijnige conducteur, niet? Dus zeg ik:
'Dat moet, toch?'
Waarop hij zegt:
'Niks moet, maar het is wel zo veel leuker om te zien.'
En daar doe ik het voor. Met een glimlach nemen we afscheid. We hebben de hele rit weer volgehouden!

Amsterdam?
Ik ben net met een Sprinter op Amsterdam Centraal aangekomen. Ik loop over het perron naar de collega die de trein van me overneemt. Onderweg loopt een meisje me tegemoet, met lichte paniek in haar ogen. Onder het bord met de bestemming van de trein spreekt ze me aan.
"Meneer, gaat deze trein niet naar Amsterdam Centraal? Deze trein zou toch naar Amsterdam Centraal rijden?"
Ik kijk met een verbaasde blik naar boven, naar de zeer kenmerkende perronoverkapping van Amsterdam Centraal, misschien ben ik wel op zoek naar een verborgen camera. Maar ik vind niks. Dus ik kijk haar weer aan en zeg:
'Maar lieve schat, dit ís toch Amsterdam Centraal?'
Ze wijst naar het bord boven mijn hoofd en zegt:
'Och jeetje, ik zie Den Haag staan en ik dacht dat we daar waren...'
Weer een tevreden klant. Denk ik.

Conducteur Mike