Gewaagd

[OVE Redactie]

Herhaling
Met een Sprinter ben ik onderweg richting Groningen. Tussen Meppel en Hoogeveen ben ik aan het controleren en kom ik bij een man die me in plaats van het door mij gevraagde treinkaartje een identiteitskaart geeft.
“Ja, sorry, ik heb geen kaartje. Ik moet naar Beilen.”
Ik vraag hem of hij een enkeltje wil of dat hij ook nog terug gaat.
“Nee, ik ga alleen heen, ik hoef niet terug.”
Prima. Ik schrijf hem dat kaartje uit en overhandig die aan hem.

Wanneer ik een uur later op de terugweg ben, stap ik in Beilen de trein uit het perron op. Ik begroet de mensen die er staan te wachten om in te stappen en vervolgens kijk ik recht in de ogen van... dezelfde man. Hij komt naar me toe gelopen en zegt:
“Ja, nou... ik moet tóch terug naar Zwolle...”
Hij heeft me overduidelijk herkent en het wijze besluit genomen zich deze keer bij me te melden. Het kaartje van de heenreis heb ik al in de administratie verwerkt, dus ik zal hem een nieuwe moeten schrijven. Ook deze keer werkt hij heel vriendelijk mee.
“Het is even niet anders,” zegt hij schouderophalend als ik hem vraag of hij een verklaring op wil geven.

Vervolgens komen we in Hoogeveen aan, waar Veiligheid&Service op het perron staat in verband met Donderdag Meppeldag. Daar gaan veel mensen uit Hoogeveen naartoe en dat heeft in het verleden zowel op de stations als in de treinen voor problemen gezorgd. Ze gaan niet met me mee, maar ik praat wel kort met ze. Onder andere over de man die ik nu twee keer in twee ritten heb geschreven. Ze vragen me naar zijn naam en die herkennen ze direct:
“Oei, die hebben ze dinsdag nog aan moeten houden. Waar zit hij?”
Ze wandelen even richting de man en lopen preventief een rondje door de trein. Hij schijnt nogal lastig te kunnen zijn. Maar tegen mij was hij uiterst vriendelijk. En zo heb ik ze het liefst. Misschien had hij vandaag een goede dag.



Bijgebleven
Wanneer je ergens vaker komt, ga je de mensen ook herkennen. Omdat ze uiterst vriendelijk zijn. Omdat ze uiterst vervelend zijn. Omdat ze jou herkennen. Of omdat ze je op een andere manier zijn opgevallen. En in die laatste categorie kwam ik er een tegen. Acht jaar geleden had ik een meneer in de trein zitten tussen Nijkerk en Amersfoort. Hij gaf me destijds bij controle een 5-retourenkaart. Dat waren 5 losse retourtjes op hetzelfde traject met een soort van bulkkorting en je hoefde er maar één keer voor langs de kaartautomaat. Er viel me alleen iets op aan dat kaartje; er stond al een stempel op. En dat is raar bij een retourtje Nijkerk-Amersfoort terwijl we onderweg zijn van Nijkerk naar Amersfoort. Het kostte wat moeite, maar uiteindelijk werkte meneer wel mee om van mij een kaartje met wettelijke verhoging (destijds nog 35 euro) te ontvangen. Maar toen we in Amersfoort waren, deed hij zijn beklag bij mij:
“U geeft me een enkele reis, maar het kaartje dat ik u gaf was een retourtje!”
Inderdaad, dat wás een retourtje, vijf jaar geleden; het kaartje was namelijk van 2006... Na dat antwoord liep hij mopperend weg.

Deze meneer ben ik door de jaren heen veel vaker tegen gekomen in de trein op dat traject. Na dat incident met de 5-retourenkaart is hij overgegaan op losse kaartjes en uiteindelijk had hij zelfs een abonnement. Maar nu kwam ik hem tegen op een woensdagavond, terwijl we net uit Amersfoort Vathorst vertrokken richting Nijkerk. Ik kom bij hem en herken hem meteen. Hij geeft me een retourtje Amersfoort Vathorst-Utrecht Centraal. Ik vertel hem dat we Vathorst net voorbij zijn. Een theaterstuk ontvouwt zich:
“Nee...! Echt?”
Ja, meneer.
“Dan ben ik mijn station voorbij gereisd!”
Uiteraard, meneer. Dan zal ik voor u een kaartje maken.

Ik vraag hem om zijn identiteitsbewijs, waarna ik het Uitstel van Betaling voor hem schrijf. In de tussentijd speelt hij vrolijk verder:
“Het is ook zó donker buiten!”
Ik vraag hem, puur voor de vorm, of het dan maar een retourtje moest wezen.
“Nou, het wordt al zo duur, maak er maar een enkeltje van.”
Geen probleem, meneer.

Ik lach me van binnen suf en moet me heel erg inhouden om hem niet gewoon met de waarheid om zijn oren te slaan; vertellen dat ik heel goed weet dat hij in Nijkerk woont, dat hij daar zeer frequent naar toe reist, dat hij moet stoppen met theater te spelen. Maar dat bewaar ik liever voor een volgende keer. Sommige mensen blijven je nu eenmaal bij.

Wedden
Het is vrijdagmiddag en er staat een rit van Zwolle naar Nijmegen op mijn dienstkaartje. Er staan ook wat rode lijnen op de Nederlandse spoorkaart, waaronder twee op mijn traject. Zo is er tussen Dieren en Arnhem geen treinverkeer mogelijk door een overwegstoring. En tussen Deventer en Zutphen is er net een verstoring bijgekomen door ‘een aanrijding’. Dat wordt nog een uitdaging, want we horen te vertrekken om 18.15 uur uit Deventer richting Zutphen, waar de eerste prognose is dat de verstoring tot 18.30 uur duurt. De verstoring tussen Dieren en Arnhem zou moeten duren tot 19.00 uur, waar wij om 18.39 uur uit Dieren horen te vertrekken. Dat kan dus de goede kant op vallen, maar ook de verkeerde kant.

De trein komt binnen en er komt een Zwolse machiniste af, die met me mee terug zal passagieren naar Deventer. Ze vraagt me tot hoe ver ik ga, mijn antwoord is Nijmegen.
“Nou, ik denk niet dat je dat haalt...”
Maar ik heb er vandaag wel zin in en wil het wel proberen. Dus ik houd vol dat ik gewoon naar Nijmegen ga. Ondanks dat ik de bui ook wel zie hangen.
“Wat wil je er om verwedden?” vraagt ze me lachend.
Ik bied een kop koffie aan.
“Die drink ik niet.”
Thee dan?
“Ik wil wel om iets serieus wedden,” zegt ze uitdagend.
Het woord ijsje sluit de deal. Ze loopt naar de dichtstbijzijnde deur, terwijl ze roept:
“IJsje! IJsje! Ik krijg een ijsje!”

Ik roep om voor de reizigers dat er twee storingen op ons traject zijn en dat het afwachten is of we daar wel of niet door kunnen. De aanrijding zou een trein zijn die een omgevallen boom heeft geraakt. De overwegstoring zou veroorzaakt zijn door een grote plensbui die een overweg blank heeft gezet én een relaiskast. Dus het is oprecht afwachten of dat opgelost is voor we in de buurt zijn. Maar we vertrekken op tijd. Ik met goede hoop.

Net voor Wijhe heb ik de Bijsturing aan de telefoon:
“Ja, het wordt voorlopig niks daar, dus in Deventer gaat de trein terug. Ik heb je een nieuw dienstkaartje gestuurd.”
Helaas, mijn goede hoop wordt teniet gedaan. Net voordat we in Wijhe langs het perron staan roep ik dat ook om voor de reizigers. Ze kunnen maar vast op de hoogte zijn. En ik sluit de omroep af met:
“En Wilma, jij krijgt je ijsje.”

Wanneer we in Deventer zijn en ik voor alle reizigers heb omgeroepen wat hun alternatieven zijn om in Zutphen (via Apeldoorn) of Arnhem (via Utrecht) te komen, wil ze haar ijsje wel. Uiteraard kiest ze een Magnum, die ze vol complimenten (“Oh, wát een lekker ijsje, zeg!”) op eet. Ik ook met mijn grote mond...

Ontgroening
Vaak draag ik een trein over aan een collega van wie ik niet weet dat hij of zij de trein van me overneemt. We hebben vele collega’s en diensten die elkaar overlappen. Maar soms weet ik het wel. Zoals in dit geval. Ik ben met een vrij nieuwe collega onderweg geweest op de trein en ik tref haar later in het personeelsverblijf in Utrecht. Ik heb nu pauze, zij gaat eerst naar Amersfoort en heeft daar dan pauze. We kijken op de dienstkaartjes om te zien of we elkaar in Amersfoort nog gaan zien en dan merk ik dat ze de trein overneemt die ik naar Amersfoort ga brengen. Zij vindt dat wel grappig. En ik heb een plannetje in gedachte.

De trein die ik naar Amersfoort breng is een Intercity die uit Rotterdam komt. De collega die met de trein is binnen gekomen draagt de trein aan me over en meldt me dat hij net klaar is met controleren. Dus besluit ik een keer door de trein te wandelen bij wijze van serviceronde. De trein is redelijk bezet en er zit een reiziger in de eerste klas die ik al veel vaker ben tegen gekomen. Een kort knikje, meer is niet nodig.

Bij binnenkomst van Amersfoort roep ik om zoals ik dat normaal doe. Maar ik voeg er nog iets aan toe:
“En voor de reizigers die met ons verder reizen nog een speciaal bericht: De conductrice die zometeen in Amersfoort op deze trein stapt is vandaag jarig. Het zou leuk zijn als u haar zou feliciteren.”
Meer hoef ik niet te doen.

Ik draag de trein over zoals ik dat normaal zou doen aan de collega; ik vertel wat er aan de trein gedaan is, wanneer en hoe en wat de bijzonderheden zijn. Zij neemt de informatie aan en zegt dan gelukkig waar ik al op hoopte:
“Dan zal ik nog een keer gaan controleren zo, ik heb toch mooi de tijd tot aan Zwolle.”
In de tussentijd is er een jongen naast ons komen staan. Die spreekt mijn collega aan:
“Bent u de conductrice van deze trein?”
Ze antwoordt bevestigend, waarop hij zijn hand uitsteekt en zegt:
“Gefeliciteerd!”
Ietwat achteloos bedankt ze hem, draait zich half naar me om en zegt:
“Och, een grappenmaker. Als de rest van de trein maar niet zo is.”
Van binnen moet ik lachen, maar ik laat niks merken en zeg:
“Ik denk dat de héle trein zo is!”
Ze kijkt erbij alsof ze daar niet op zit te wachten. Ik wens haar succes en loop weg. Langs de bekende reiziger uit de 1e klas die in de deuropening van de eerste klas staat:
“Waar is je collega?”
Ik zeg dat hij vooral lekker moet gaan zitten en dat ze zo onderweg wel langs komt.
“Da’s mooi, want we willen met de hele coupé voor haar zingen!”
Ik loop lachend weg; ik ben heel erg benieuwd naar hoe het in die trein gaat zijn onderweg. En hoe de collega zal reageren. Misschien wil ze me wel nooit meer spreken...

’s Avonds krijg ik een berichtje van haar; mijn plan heeft precies zo gewerkt als dat ik had gehoopt. Toen ze de coupé binnenstapte, was de eerste vraag die ze kreeg:
“Bent u vandaag jarig?”
Toen viel bij haar het kwartje en wist ze hoe het zat. Ze heeft het niet ontkend, ze is er in mee gegaan. En in de eerste klas hebben ze uit volle borst gezongen. Bij aankomst in Zwolle heeft de collega de reizigers via de omroep hartelijk bedankt voor de felicitaties en dat ze de treinrit onvergetelijk hebben gemaakt voor haar. Zo had iedereen er plezier van.

De ontgroening pakte uit zoals verwacht; iedereen heeft een leuke rit gehad. En ze pakt me nog wel een keer terug. Dat weet ik zeker.

Hoofdconducteur Mike